Shubh Sangraha Part 07

SR No.: 035270
Original Sutra Author: N/A
Author: Akhandanand Bhikshu
Publisher: Sastu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1931
Total Pages: 640
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 43 MB

Page 109

દ
શુભસ ગ્રહ-ભાગ ૭ મા
१४ - स्वामी झामदास
જન્મ, કાલ આરવશપરિચય
જિસ સમય પુણ્ય ભૂમિ ભારત કે નરેન્દ્રો. મેં પરસ્પર કલહાગ્નિ ફી પ્રચંડ જ્વાલા ધધક રહી થી, યમન સામ્રાજ્ય કા પ્રાયઃ અવસાન હા રહા થા, નામમાત્ર કા મુગલવંશીય ખાદશાહ મુહમ્મદશાહ દિલ્હી કે સિ ંહાસન પર વિરાજમાન થા, અગરેજો કે ભાગ્ય કા સૂર્યોદય હાતા દેખ ક્રાંસીસિયાં કા સેનાપતિ ડુપ્લે ઇન્હે માર ભગાને કી ચેષ્ટા પ્રાણપણ સે કર રહા થા, ઉસી સમય અર્થાત્ સન ૧૭૪૩ ઈસ્વી (વિ॰ સં ૧૮૦૦) મેં યુક્તપ્રદેશ કે જૌનપુર જિલાન્તત અવ નામ કે ગાંવ મેં હમારે ચરિતનાયક રામભક્ત સ્વામી ઝામદાસ કા જન્મ હુઆ થા. આપ સરયૂપારીન્ શાંડિલ્યગાત્રીય પીડી તિવારી થૈ. આપકે વંશજ તેા નહીં, કિન્તુ પરિવાર કે લેગ ઉક્ત ગ્રામ મેં અબતક વિધમાન હૈ.
માલ્યફાલ
આપકે પિતા એક નિન બ્રાહ્મણ થે ઔર સ્વામીજી કી અત્યંત છેાટી અવસ્થા મેં પરલેાકવાસી હુએ થે. આપડે પાલનપાષણુ કા ભાર આપકી માતા પર આ પડા. ઉનકે સિવા ઔર કાઈ ઐસા આત્મીય નહીં થા જો ભરણ-પોષણ એવં શિક્ષા આદિ કા પ્રબંધ કરતા. જબ આપ સાત વર્ષોં કે હુએ તખ એક ગ્રામ્ય પાઠશાલા મેં પઢાને કે લિયે પ્રવિષ્ટ ક્રિયે ગયે. પરંતુ ઇસ સંસ્કારી બાલક કા પઢાને કી ક્ષમતા ઉસ ગ્રામીણ શિક્ષક મેં કહાં? આપ પઢતે તે। કુછ ભી નહીં. કિંતુ, અપને સહપાઠી ખાલકાં કા સાથ લે કર રામલીલા ઔર કૃષ્ણલીલા કે ખેલ કે બહાને પરમાત્મા કે ધ્યાન મે... તન્મય રહતે. ઔર, યદિ અકેલે કિસી સમય રહેતે તા ભગવદ્ભક્તિમય સંસ્કૃત શ્લોકમાં અથવા સૂર ઔર તુલસી કે પોં કા ગા ગા કર આત્માનંદલાલ કરતે થે. શિક્ષક ઇનકે ઇસ આચરણ સે અસંતુષ્ટ રહેતે ઔર ઈનકી માતા કી ગરીબી ગ્રા ખ્યાલ કર કુછ ખેાલતે ન થે. એક દિન ઇનકી મા ને શિક્ષાલય મેં આ કર શિક્ષક સે ઇનકે પઢાને કે સબધ મેં પૂછા. શિક્ષક ને ઝુંઝુલા કર ઉત્તર દિયાઃ–“તુમ્હારે લડકે કા ક્યા પૂછના હૈ? ઉસકી તા વહી હાલત હૈ કિ આપુ ગયે અરુ આનહિ ધાક્ષહિ.' સ્વય તા પઢતા નહીં, દૂસરે લડકાં કે ભી બહુકાતા હૈ. મૈં તુમ્હારી ગરીખી દેખ કુછ ખેાલતા નહી, કિંતુ યહુ ખાલક ઇસ પાઠશાલા મે રખને યેાગ્ય નહીં હૈ.” માતા સ્કૂલ સે લગ્ન-મનેરથ હા ચુપ