________________
તીર્થરણા. પ્રબળ હતું. માળવાના પાટનગર માંડવગઢમાં પેથડશા (પૃથ્વીધર) મંત્રી સ્થાને હતા. માંડવગઢની અત્યારે અપૂર્વ જાહેરજલાલી હતી. ઝાઝડશાહ, સંગ્રામસિંહોની વગેરે હજારેકેટ્યાધિપતિ જેને અહીં વસતા હતા. ઈ. સ. ૧૨૬૪ (સં. ૧૩૨૦) માં પેથડમંત્રી માંડવગઢમાંથી સંઘ કાઢ. તેણે સિદ્ધાચળ ઉપર શ્રી શાંતિજીનનું સુવર્ણ રસિત જીનાલય બંધાવ્યું. આ ઉપરાંત ખંભાતમાંથી નાગરાજ સોનીયે, ને મારવાડમાંથી આભુ મંત્રી સંઘ કાઢી તીર્થભક્તિ કરી હતી. ટૂંકામાં ગુજરાત કે કચ્છ, મારવાડ કે મેવાડ, મધ્યપ્રાંત કે પૂર્વ પ્રદેશ દરેક ભાગોમાંથી શ્રી શત્રુંજયની યાત્રાને લાભ લેવાને અખલિત યાત્રિના સંધ આવ્યા કરતા હતા.
હવે આપણે ચોદમી સદીમાં આવીયે. ચદમી સદીની શરૂઆતમાં મુસ્લીમ બાદશાહ અલ્લાઉદ્દીન ખીલજી (ખુની) એ ગુજરાતમાં પહેલે પગપેસારો કર્યો ત્યારે તેના સુબા અલપખાને સૌરાષ્ટ્રમાં રાણપુર-માંડવી વગેરે સ્થળે ઈ. સ. ૧૩૦૯ માં થાણાં ગેઠવ્યાનું આપણે જોઈ ગયા છીયે.
માંડવીમાં પડેલી મુસ્લીમ સેના આસપાસ રજળ્યા કરતી હતી. ત્યાંથી શત્રુંજય નજીક હોવાથી અહીં પેથડમંત્રીસુવર્ણ રસિત દેવગ્રહે બંધાવ્યાં છે તે વાત તેમના જાણવામાં આવી. એટલે આ નિરંકુશ સેનાની એક ટોળી શત્રુંજય ઉપર પહોંચી.
આ પ્રસંગે પાલીતાણા–બાહડપુર વગેરે આસપાસના ગામેનો હકુમત સંભાળતા જેન મુસદ્દીઓએ ચેતી જઈને મુસ્લીમ સેનાનું થાણું નજીકમાં જ થવાથી ડુંગર ઉપરનું જોખમ તથા પ્રભુબીબને પાછલે રસ્તે ગુંદાળાગઢના માર્ગે થઈને નજીકમાં આવેલા
૧ માંડવગઢમાં એટલા બધા જેન શ્રીમંતે વસતા હતા કે ત્યાં કોઈ જૈન નો રહેવા આવતા તેને દરેક શ્રીમંત ઘર તરફથી અકેક રૂપિયે ચાંદલાને આપવાનું બંધારણ હતું. જેના પરીણમે આવનાર વગર મુડીને મુસાફર તુર્ત શ્રીમંત બની જતો.
૨ હાલનું ગુંદી–ળીયાક આ પ્રસંગે ગુંદાળાગઢના નામે ઓળખાતું હતું. અહીં સંપ્રતિરાજાના સમયના જીનાલયના ખંડીયરો અત્યારે પણ છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com