Saurshtrani Asmita

SR No.: 035252
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service
Publication Year: 1968
Total Pages: 1014
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 3 MB

Page 508

નંદવાઈ ગઈ ને બીજી આંગણામાં પિયુને ભાળી તારા વખાણ સાંભળી, મેં તારા પાદરમાં ઉતારે લોહી ચાયું ને હાથ જાડો થતાં ફટાક કરતી કર્યો. પણ તારું પાદર આવું કામણુમાર અને તૂટી ગઈ ને .
ગોજારૂં હશે એવી મને કહપના નોતી.
આ છે લોકવાણીની કલ્પનામાં શહે, વી. સેરઠના પાસર ગામના દરબાર પિરસાવાળા ઉક્ટ ભાવનાને પ્રતિબંબ ઝીલાયું છે?...
ઉદાર દિલના આદમી હતા. એટલા પરગણામાં એના આ થઈ પુરુષ પાછળ પત્નીની વેદનાની વાત. તાલે આવે એવો કોઈ માનવી પાકો નહોતો. હવે જોઈએ સ્ત્રી પાછળ પતિએ વ્યક્ત કરેલ વચનનાં પાળનારા પડયા વેણુનું બરાબર પાલન વિરહ વેદના
કરનારા. ' ..
કાયા કંકુની લાક્ય " * * *
એના ગામના પાદરમાંથી પસાર થતાં ચારણું અને . સાચવતાં તેના જેવું. ચારણ્ય શિગવડો નદીના પટમાં આવીને ભી ગયાં. " શાળાણી રાખડી, '
બન્નેનું મન થયું. રાત રેવાને મનસુબો કર્યો ને પાદર તારે પરણા. ચારણ પિરસાવાળા પાસે ગયો ને પાછળથી નહીમાં (અમે) ઉતારો કીધે, એ
પૂર આવ્યું. ચાય અને ઘરવખરી તણાઈ ગઈ. જબર વસીલો જોઈ.
ચારણ ગડિ બને ને પારાવાળાના પાદરને
ગોઝારૂ કહી ફીટકારવા લાગ્યું. કામણગારૂ કેઈ. . * પાદર તારું પોરસા.”
માવી કથામાંથી વેદના ભરેલા દુહાઓ
' 'ટપક્યા છે... - . સાગર ગામના દાનવીર રબાર પોરસાવાળાને ઉદેશીને ઠપકે દેતાં ચારણે વ્યક્ત કરેલા ઉદગાર આ દૂહાઓમાં સંતાયેલા છે. • •
લોકસાહિત્યની પ્રબળ તાકાત દુહા; લેક-
- સાહિત્યનું અગત્યનું અંગ છે. યદુહાઓને ભાવાર્થ એ છે કે હે પોરસાવાળા ! . . કંકુની પૂતળી જેવી કાયાવાળી મારી ચારણ્યને , “પચ ગાઉ પાળે વસે. હું સોનાની જેમ સાચવતે ૫ણ આજ તારા
દસ કેને અવસર, પાદરમાં એ રાખની અંદર રોળાણી.
. હાં ડોરીમાં ગુણ નહીં. '
માં નાવલીએ નાદાન, પછી બીજા દુહામાં પિરસાવાળા દરબારના ગામ-પાદરને ગોજારૂં કહી ચારણે ફટકાર આપ્યો. દુહ બહુ માર્મિક છે. પોતાને પતિ પાંચ ગાઉ તેણે કરેલી ભૂલનો ભાવાર્થ આમાં સમાયેલો છે. ઉપર રહેતા હોય તે પંથ કાપીને પણ આવ્યા
વગર રહે નહીં ને જે દસ ગાઉ પર વસતો હોય તે હે પરસાવાળા તને મેટો જોઈ મોટે સમજી ઘોડે ચડીને આવે પાર કરે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat