________________
आगम
[भाग-3] “आवश्यक"- मूलसूत्र
अध्ययनं H, नियुक्ति: [१२९], भाष्यं H, वि०भा०गाथा [१३९३], मूलं - गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
सूत्रांक
-
दीप अनुक्रम
विधा, तद्यथा-जीवद्रव्यस्यानुयोगोऽजीवद्रव्वस्वानुयोगच, एकैकोऽपि चतुर्धा, तद्यथा-नम्बत क्षेत्रतः कालतो भावत, उक्तं च-“दवस्स उ अणुयोगो, जीवहवस्स वा अजीवस्सा एककमिय एचो, हवंति दवाइया चरो॥१॥" (वि.१३९३) तब द्रव्यतो जीव एकं द्रव्यं क्षेत्रतोऽसोयप्रदेशावमाहः कालतोऽनाद्यपर्यवसितः भावतोऽनन्तज्ञानानन्तदर्शनचारित्रदेशचारित्राचारित्रागुरुलघुपर्यायवान, एर जीवद्रव्यस द्रन्यादिभेदाचतुर्दाऽनुयोगा, अजीवद्रव्याणि परमाणवादीनि, तत्राजीवद्रव्यस्य द्रव्यादिभेदाचतुर्दाऽनुयोग एवं-द्रव्यतः परमाणुरेकं द्रव्यं क्षेत्रतो एकप्रदेशावगाढः कालतो जपन्येनक समयं द्वौ वा उत्कर्षतस्त्वसझेया उत्सपिण्यवसर्पिणीर्यावत् भावतस्त्वेकरस एकवर्ण एकगन्धो द्विसर्श इति, एतेषां । स्वस्थानेऽनन्ता रसादिपर्याया एकगुणतिकादिमेदेन द्रष्टव्याः, एवं व्यणुकादीनामपि अनन्ताणुकस्कन्धावसानानां स्वरूपं द्रष्टव्यम् । उक्को द्रव्यस्यानुयोगः, साम्प्रतं द्रव्याणामनुयोगोऽभिधीयते, सोऽपि द्विधा-जीवद्रव्याणामजीवद्रव्याणां प, एककोऽपि चतुर्धा, तद्यथा-द्रन्यतः क्षेत्रतः कालतो भावतच, तत्र अनन्तानि जीवद्रव्याणि इति द्रव्यतः, जीवद्रव्याणि सर्वलोकापन्नानीति क्षेत्रतः, अनाद्यनिधनानि जीवद्रव्याणि इति कालतः, तथा अनन्तानि परमाण्वादीन्यजीवद्रव्याणि इति द्रव्यतः तानि समसलोकाश्रितानीति क्षेत्रतः तत्तत्सामग्रीवशात् तथा २ सादिपर्यवसानानि अनाधनिधनानि धर्मास्तिकायादिनीति वा काढता, भावतोऽनुयोगो जीवद्रव्याणामजीवद्रव्याणां च यथा प्रज्ञापनायां,* तथा च तत्र सूत्रम्-"कइविहाणं भंते ! पजवा पचचा!, मोयमा! दुविहा पन्नता, तंजहा-जीचपजवा य अजीवपजवा य, जीवपज्जवा णं भवेकि संधेजा असंखेजा मर्णता, गोषमा ! नो संखेजा नो असंखेजा अर्णता, पव
E
Furune Fersonals
~283
