________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं H, नियुक्ति: [८७], भाष्यं , वि०भा०गाथा , मूलं [- /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति: ।
प्रत
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
H
नखस्वयंन्यवहारोमन्वादिप्रणीतव्यवहार इव व्यंसकः 'सच्चपइन्चा सुववहारा (१३-२)इति वचनात् तथा सूर्यप्राप्तेर्वस्ये, तथा ऋषिभाषितानांच-देवेन्द्रस्ववादीनाम्,अनेकशःक्रियाभिधानं शास्त्रान्तरविषयत्वात्, समासव्यासरूपत्वाच शाखारम्भस्खेत्यदुष्टम्, 'पतेषां श्रुतविशेषाणां नियुक्किं वक्ष्याम्यहं जिनोपदेशेन,न तुस्खमनीषिकया, कथंभूतामित्याह-आहरणहेतुपदनिवहाम् , इमाम्-अन्तस्तत्वतया निष्पन्नां 'समासेन' सङ्केपेण, तत्र साध्यसाधनान्वयव्यतिरेकप्रदर्शनमाहरण, दृष्टान्त इति भावः, साध्ये सत्येव भवति साध्याभावे च न भवत्येवं साध्यधर्मान्वयव्यतिरेकलक्षणो हेतुः, हेतुमुलक्ष्य प्रथम दृष्टान्ताभिधानं न्यायप्रदर्शनार्थ-कचि तुमनभिधाय दृष्टान्त एवोच्यते, यथा गतिपरिणामपरिणतानां जीवपुद्गलानां गत्युपष्टम्भको धर्मास्तिकायो मत्स्यादीनां सलिलमिव, तथा कचिद्धतुरेव केवलोऽभिधीयते, न दृष्टान्तः, यथा मदीयोऽयमश्वो विशिष्टचिह्नोपलव्ध्यन्यथानुपपत्तेः, तथा च नियुकिकारेणाम्यघायि-"जिणवयणं सिद्धं चेव, भन्नई कत्थई उदाहरणं । आसज्ज उ सोयारं हेऊवि कहिंचि भण्णेज्जा॥२॥"(५-४९)इति, कारणम्-उपपत्तिमात्र, यथा निरुपमसुखः सिद्धा, ज्ञानानावाधप्रकर्षात्, नाबाविद्वदङ्गनादिलोके प्रतीतः साध्यसाधनधर्मानुगतो दृष्टान्तोऽस्ति, आहरणं च हेतुश्च कारणं च आहरणहेतुकारणानि तेषां पदान्याहरणहेतुकारणपदानि तेषां निवहः-सङ्घातो यस्यां नियुको सा तथाविधा तां। तब 'यथोद्देशं निर्देश' इति न्यायात् प्रथमतोऽधिकृतावश्यकाध्ययनस्य सामायिकस्योपोद्घातनियुक्तिमभिधिस्सुराह
सामाइपनिझुर्ति योच्छ उवएसियं गुरुजणेणं । आयरियपरंपरएण आगयं आणुपुरीए ॥ ८७॥ सामायिकस नियुक्तिः सामायिकनि किस्तां वक्ष्ये, कथंभूतामित्याह-उप-सामीप्येन देशिता उपदेशिता तां, केन :
+
+S
JanEducation. item
For
a From Us
... अथ सामायिकस्य उपोद्घात् नियुक्ति: दर्शयते
~223
