________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम [-]
[भाग-3] “आवश्यक”- मूलसूत्र - १ (निर्युक्तिः + वृत्ति:) १
अध्ययनं [-], निर्युक्तिः [७३-७५], भाष्यं [-] वि० भा० गाथा [-], मूलं [- /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनिर्युक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः
s international
इह बीर्यान्तरायक्षयोपशम विशेषाद्बलातिशयो वासुदेवस्य प्रदर्श्यते, पोडश राजसहस्राणि सर्वबलेन हस्त्यश्वरथपदातिरूपेण समन्वितानि शृङ्खलानिवद्धं 'अछंति' देशीवचनमेतत् आकर्षन्ति वासुदेव अवटतटे कूपतटे स्थितं सन्तं, ततश्च गृहीत्वा शृङ्खलामसौ वामहस्तेन 'अंछमाणाणं'ति आकर्षतां, भुंजीत विलिंपेद्वा अवज्ञया हृष्टः सन् न पुनस्ते मधुमथनं शक्नुवन्त्यात्रष्टुमिति वाक्यशेषः ॥ चक्रवर्त्तिनलप्रतिपादनार्थमाह
दो सोला बत्तीसा, सबयलेणं तु संकलनियद्धं । अंछंति चक्कवहिं, अगडतडम्मी ठियं संतं ॥ ७३ ॥ घेण संकलं सो, वामगहत्थेण अंमाणाणं । भुंजिज्ज बिलिंपिज व, चक्कहरं ते न चाएंति ॥ ७४ ॥ 'द्वौ षोडशक' द्वात्रिंशदित्येतावत्येव वाच्ये द्वौ षोडशकावित्यभिधानं चक्रवर्त्तिनो वासुदेवात् द्विगुणर्द्धिख्यापनार्थे, राजसहस्राणीति गम्यते, द्वात्रिंशद्राजसहस्राणि सर्ववलेन समन्वितानि श्रृङ्खलानिवद्धमा कर्षन्ति चक्रवर्त्तिनं अवटतटे स्थितं सन्तं गृहीत्वा शृङ्खलामसौ वामहस्तेनाकर्षतां भुञ्जीत विलिम्पेद्वा न पुनस्ते चक्रवर्त्तिनं शकुवन्त्यात्रष्टुमिति वाक्य| शेषः ॥ सम्प्रति तीर्थकरवलप्रतिपादनार्थमिदमाह
केसवरस बलं तं दुगुणं होइ चक्कवहिस्स । ततो बला बलवगा, अपरिमियबला जिणवरिंदा ॥ ७५ ॥ यत् केशवस्य बलं तद् द्विगुणं भवति चक्रवर्तिनः, ततः शेषबलावू 'बला' वलदेवा बलवन्तः, केशवबलापेक्षया वर्द्धबला इति प्रसिद्धेरवगन्तव्यम्, तथानिरवशेपवीर्यान्तरायक्षयादपरिमितं बलं येषां तेऽपरिमितबलाः, के ते इत्याह-जिनवरेन्द्राः तीर्थकृतः, तथा (यद्वा) ततश्चक्रवर्त्तिनो बलाद्बलवन्तो जिनवरेन्द्राः कियता वलेनेत्याह- अपरिमितबलाः, अपरिमितेन
For Pruate & Personal Use Orty
181~
