________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः)
अध्ययनं [७], मूलं [-] / गाथा ||५-७|| नियुक्ति: [२४९...]
याध्य.७
प्रत
बृहदृत्तिः
सूत्रांक ||५-७||
उत्तराध्य. ऽधर्मगुणयोगादधर्मोऽतिशयेनाधर्मोऽधर्मिष्ठः, ईहत इबेहते वाञ्छतीव तदनुकूलचारितया, किं तत् ?-'नरकायुष्क'
नरकजीवितमिति सूत्रार्थः ॥ उक्तमेवार्थ प्रपञ्चयितुमाह
हिंसे बाले मुसाबाई, अडाणमि विलोवए । अण्णदत्तहरे तेणे, माई कण्हुहरे सढे ॥५॥ ॥२७४॥
इत्धीविसयगिद्धे य, महारंभपरिग्गहे । भुजमाणे सुरं मंसं, परिवूढे परंदमे ॥६॥
अयककरभोई य, तुंदिले चिय लोहिए । आउयं नरए कंखे, जहाऽऽएसं व एलए ॥७॥ व्याख्या-हिनस्तीत्येवंशीलो हिंस्रः-खभावत एव प्राणव्यपरोपणकृत् 'बालः' अज्ञः, पाठान्तरश्च क्रुध्यति-हेतुमन्तरेणापि कुप्यतीत्येवंधा क्रोधी, मृषा-अलीकं वदति-प्रतिपादयतीत्येवंशीलो सृपावादी, 'अध्वनि' मार्गे| |'बिलुम्पति' मुष्णातीति बिलोपका, यः पथि गच्छतो जनान् सर्वखहरणतो लुण्टति, 'अण्णदत्तहरि ति अन्येभ्यो । टू दत्तं-राजादिना वितीर्ण हरति अपान्तराल एवाच्छिनत्त्यदत्तहरः, अन्योऽदत्तम्-अनिसृष्टं हरति-आदचे अन्यादत्तहरः-ग्रामनगरादिषु चौर्यकृत् , अत एव 'बालः' अज्ञः, विस्मरणशीलस्मरणार्थमेतदिति न पौनरुक्त्यं, सर्वावस्थासु वा बालवख्यापना, पाठान्तरश्च स्तेनः' स्तन्येनैवोपकल्पितात्मवृत्तिः, यद्वा-अन्यादत्तहरः अन्यादत्तं ग्रन्धिच्छेदा-18|॥२७॥ दिनोपायेनापहरति स्तेनः क्षत्रादिखननेनेति विशेषो, 'मायी' वञ्चनैकचित्तः, 'कण्हुहरः' कण्हु कस्वार्थ हरिष्यामीत्येवमध्यवसायी 'शठः' वक्राचारः । तथा स्त्रियश्च विषयाश्च स्त्रीविषयाः तेषु गृद्धः-अभिकाढावान् स्त्रीविषयगृद्धः,
दीप
अनुक्रम
[१८३.
-१८५]
ARRoursd TAN
Tu Panumaramaniwom
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~50