________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [१२], मूलं [-] / गाथा ||१८|| नियुक्ति: [३२७...]
प्रत
सूत्रांक ||१८||
के समीपे ये त उपज्योतिषस्त एवोपज्योतिष्काः-अग्निसमीपवर्त्तिनो महानसिका ऋत्विजो वा 'अध्यापकाः' पाठकाः,
ते वा उभयत्र वा विकल्पे 'सहेति युक्ताः, कैः ?-'खण्डिकैः' छात्रैः, ये किमित्याह-एन' श्रवणकं 'दण्डेन' वंशयध्यादिना 'फलेन' बिल्लादिना 'हते'ति हत्वा-ताडयित्वा यहा 'दण्डेनेति कूपराभिघातेन 'फलेन' च है मुष्टिप्रहारेणेति वृद्धाः, ततश्च 'कण्ठे' गले 'गृहीत्वा' उपादाय 'खलेज'त्ति स्खलयेयुः-निष्काशयेयुः, 'योति
वचनव्यत्ययाये इत्यमेतदभिघाते निष्काशने वा शक्काः, 'णमिति वाक्यालङ्कारे इति सूत्रार्थः ॥ अत्रान्तरे यदभूत्वदाह
अज्झावयाणं वयणं सुणित्ता, उद्धाइया तत्थ बह कुमारा।
दंडेहि वित्तेहिं कसेहिँ चेव, समागया तं इसि तालयंति ॥१९॥ अध्यापकानाम्-उपाध्यायानाम्, एकत्वेऽपि पूज्यत्वाबहुवचनं, 'वचनम्' उक्तरूपं 'श्रुत्वा' आकर्ण्य 'उद्धाविता दि वेगेन प्रसृताः 'तत्र' यत्रासी मुनिस्तिष्ठति 'बहवः' प्रभूताः 'कुमारा' द्वितीयवयोवर्त्तिनश्छात्रादय इति गम्यते,
ते हि क्रीडनकपरा इत्यहो कीडनकमागतमिति रभसतो 'दण्डैः' वंशयष्टयादिभित्रैः-जलजवंशात्मकः 'कशैः' वध्र
विकारः, चः समुच्चये, एवेति पूरणे, 'समागताः' सम्प्राप्ता मिलिता वा तमृषि-मुनि 'ताडयन्ति' प्रन्ति, सर्वत्र 18 वर्तमाननिर्देशः प्राग्वत् इति सूत्रार्थः ॥ अस्मिंश्वावसरे
दीप अनुक्रम [३७७]
MEditUNT
For
Pro
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~228~