________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [९], मूलं [-1 / गाथा ||१०|| नियुक्ति: [२७९...]
%
%
%
प्रत सूत्रांक ||१०||
**485
मिहिलाए चेइए बच्छे, सीतच्छाए मणोरमे । पत्तपुष्फफलोवेते, यहूर्ण बहुगुणे सता॥१०॥ ब्याख्या-मिथिलायां' पुरि चयनं चितिः-इह प्रस्तावात् पत्रपुष्पायुपचयः, तत्र साधुरित्यन्ततःप्रज्ञादेराकृतिगणत्वात खार्थिकेऽणि चैत्यम्-उद्यानं तस्मिन्, 'वच्छे'त्ति सूत्रत्वाद्धिशन्दलोपे वृक्षः शीता-शीतला छाया यस्य तच्छीतच्छायं तस्मिन् , मनः-चित्तं रमते-धृतिमानोति यस्मिन् तन्मनोरम-मनोरमाभिधानं तस्मिन्, पत्रपुष्पफलानि प्रतीतानि तैरुपेतं-युक्तं पत्रपुष्पफलोपेतं तस्मिन् , 'बहूनां प्रक्रमात् खगादीनां, बहवो गुणा यस्मात्चत् तथा : तस्मिन् , कोऽर्थः-फलादिभिः प्रचुरोपकारकारिणि 'सदा' सर्वकालमिति सूत्रार्थः ॥ तत्र किमित्याह
वाएण हीरमाणंमि, चेइयंमि मणोरमे । दुहिया असरणा अत्ता, एए कंदति भो! खगा ॥१०॥ | व्याख्या-'वातेन' वायुना 'हियमाणे इतस्ततः क्षिप्यमाणे, वातश्च तदा शक्रेणैव कृत इति सम्प्रदायः, चितिरिहेष्टकादिचयः, तत्र साधुः-योग्यश्चित्यः प्राग्वत् , स एव चैत्यस्तस्मिन् , किमुक्तं भवति ?-अधोवद्धपीठिके उपरि चोच्छृितपताके 'मनोरमे' मनोऽभिरतिहेती, वृक्ष इति शेषः, दुःखं सजातं येषां ते दुःखिताः 'अशरणाः' त्राणरहिता अत एव 'आर्ताः' पीडिताः 'एते' प्रत्यक्षाः 'क्रन्दन्ति' आक्रन्दशब्दं कुर्वन्ति 'भो' इत्यामन्त्रणे 'खगाः' पक्षिणः । इह च किमद्य मिथिलायां दारुणाः शब्दाः श्रूयन्ते ? इति यत्खजनजनाक्रन्दनमुक्तं तत् खगक्रन्दन
१ साक्षादाकृतिगणवेनानुक्तेः
दीप अनुक्रम [२३७]]
SamEditatumhamasana
For
Prato
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति: मूल संपादने अत्र स्खलनत्वात १०" इति सूत्रक्रम द्वीवारान् मुद्रितं
~118~
