________________
आगम (४०)
[भाग-३०] “आवश्यक”- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा-], नियुक्ति: [१०३२], भाष्यं [१८५...]
स्ट
सूत्रस्पशे० करणस्व०
-
आवश्यक- भावसामाई भावसामादावेतान्युदाहरणानीति गाथार्थः ॥ १०३२ ॥ सामायिकशब्दयोजना चैवं द्रष्टच्या-इहाऽत्मन्येव हारिभ- साम्न इकं निरुक्तनिपातनात् [ यद् यल्लक्षणेनानुपपन्नं तत् सर्व निपातनात् सिद्धमिति ] सानो नकारस्याऽऽय आदेशः, द्रीया
ततश्च सामायिकम् , एवं समशब्दस्याऽध्यादेशः, समस्य वा आयः समायः स एव सामायिकमिति, एवमन्यत्रापि भावना ॥४७४॥
कार्येति कृतं प्रसङ्गेन ।। साम्प्रतं सामायिकपर्यायशब्दान् प्रतिपादयन्नाह|समया सम्मत्त पसत्थ संति सुविहिअ सुहं अनिंदं च । अदुगुंछिअमगरिहि अणवजमिमेऽवि एगठ्ठा||१०३३] | व्याख्या-निगदसिद्धैव । आह-अस्य निरुक्तावेव 'सामाइयं समइय' मित्यादिना पर्यायशब्दाः प्रतिपादिता एव तत्
पुनः किमर्थमभिधानमिति?, उच्यते, तत्र पर्यायशब्दमात्रता, इह तु वाक्यान्तरेणार्थनिरूपणमिति, एवं प्रतिशब्दमकाभेदतोऽनन्ता गमा अनन्ताः पर्याया इति चैकस्य सूत्रस्येति ज्ञापितं भवति, अथवाऽसम्मोहार्थ सत्रोतावप्यदभिधानमदुष्टमेव इत्यत एवोक्तम्-'इमेऽवि एगढत्ति एतेऽपि तेऽपीत्यदोषः ॥ साम्प्रतं कण्ठतः स्वयमेव चालनां
प्रतिपादयन्नाह अन्धकार:|को कार ओ?, करंतो किं कम्म?, जं तु कीरई तेण । किं कारयकरणाण य अन्नमणन्नं च? अक्खेवो ॥१०३४॥
| व्याख्या-इह 'करोमि भदन्त ! सामायिकम्' इत्यत्र कर्तृकर्मकरणव्यवस्था वक्तव्या, यथा करोमि राजन् ! घटमितात्युक्ते कुलाला को घट एव कर्म दण्डादि करणमिति, एवमत्र कः कारकः कुलालसंस्थानीयः इत्यत आह-करतो'त्ति
तत् कुर्वन्नात्मैव, अथ किं कर्म घटादिसंस्थानीयम् ? इत्यत्राऽऽह-यत्तु क्रियते' निर्वय॑ते 'तेन' का तच्च तद्गुणरूपं सामा
॥४७४ा
ainatorary.om
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~85
