________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[8]
दीप
अनुक्रम [२]
[भाग-३०] “आवश्यक”– मूलसूत्र - १/३ ( मूलं + निर्युक्तिः+वृत्तिः) अध्ययन [१], मूलं [२] / [ गाथा- ], निर्युक्तिः [१०२३], भाष्यं [ १७४...]
वामपायं पच्छओहुतं ओसारेइ, अंतरं दोहवि पायाणं पंचपाया, एवं चेव विवरीयं पञ्चालीढं, वइसाहं पण्हीओ अभितराहुत्तीओ समसेढीए करेइ, अग्गिमयलो बहिराहुत्तो, मंडल दोवि पाए दाहिणवामहुत्ता ओसारेत्ता ऊरुणोवि आउंटावेइ जहा मंडलं भवइ, अंतरं चत्तारि पया, समपायं दोवि पाए समं निरंतरं ठवेइ, एयाणि पंचद्वाणाणि, लोगप्पवाए (है) सयणकरणं छठ्ठ ठाणं, इत्यलं विस्तरेण ॥ उक्तं श्रुतकरणम् अधुना नोश्रुतकरणमभिधित्सुराहनोसुअकरणं दुविहं गुणकरणं तह य जुंजणाकरणं । गुणकरणं पुण दुविहं तवकरणे संजमे अ तहा ||१०२४|| व्याख्या - श्रुतकरणं न भवतीति नोश्रुतकरणम्, 'अमानोनाः प्रतिषेधवाचका' इति वचनात्, 'द्विविधं' द्विप्रकारं 'गुणकरणम्' इति गुणानां करणं गुणकरणं, गुणानां कृतिरित्यर्थः, 'तथा' इति निर्देशे 'चः' समुच्चये व्यवहितश्चास्य योगः, कथं ?, 'योजनाकरणं च' मनःप्रभृतीनां व्यापारकृतिश्चेत्यर्थः, गुणकरणं पुनः 'द्विविधं' द्विप्रकारं कथं ?, 'तपकरणम्' इति तपसः अनशनादेर्वाह्याभ्यन्तरभेदभिन्नस्य करणं तपःकरणं, तपःकृतिरिति हृदयं, तथा 'संजमे अत्ति संयमविषयं चपञ्चाश्रवविरमणादिकरणमिति भाव इत्ययं गाथार्थः ॥ १०२४ ॥ इदानीं योजना करणं व्याचिख्यासुराह--- जुंजणकरणं तिविहं मण १ वयश्काए अश्मणसि सच्चाई। सहाणि तेसि भेओ चउ१ चउहा२सत्तहा ३ चैव १०२५
वामपादं पश्चात्कृत्यापसारयति, अन्तरं द्वयोरपि पादयोः पञ्च पादाः एवमेव विपरीतं प्राली, वैशाखं पार्थी अभ्यन्तरे समश्रेण्या करोति, अप्रतली बाह्यतः मण्डलं द्वावपि पादौ दक्षिणवामतः अपसार्थ करू अपि आकुञ्जति यथा मण्डलं भवति, अन्तरं चत्वारः पादाः, समपादं द्वावपि पादौ समं निरन्तरं स्थापयति, एतानि पञ्च स्थानामि, लोकप्रवादे (हे) शयनकरणं पष्ठं स्थानम् ।
Education intentional
For Parts Only
abray org
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र -[४०] मूलसूत्र -[०१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्तिः
~68~