________________
आगम (४०)
[भाग-३०] “आवश्यक”- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा-], नियुक्ति: [१०२०], भाष्यं [१७४...]
G
हारिभ
RASA
सूत्रस्पर्श. करणस्व० वि०१
आवश्यक-IG
__ व्याख्या-इह बद्धमबद्धं तु श्रुतं, तुशब्दो विशेषणार्थः, किं विशिनष्टि !-लौकिकलोकोत्तरभेदमिदमेवमिति, तत्र पद्य-
गद्यबन्धनाद् बर्द्ध शास्त्रोपदेशवत् , अत एवाह-बद्धं तु द्वादशाङ्गम्-आचारादि गणिपिटकं निर्दिष्टं, तुशब्दस्य विशे- द्रीया
पणार्थत्वालोकोत्तरमिदं, लौकिकं तु भारतादि विज्ञेयमिति, तद्विपरीतमबद्धम् लौकिकलोकोत्तरभेदमेवावसेयमिति, ॥४६॥ | निसीहमनिसीह बद्धं तु'त्ति इह बद्धश्रुतं निषीथमनिषीथं च, तुशब्दः पूर्ववत्, तत्र रहस्ये पाठाद् रहस्योपदेशाच्च प्रच्छन्नं
निपीथमुच्यते, प्रकाशपाठात् प्रकाशोपदेशत्वाचानिपीथमिति गाथार्थः ॥ १०२० ॥ साम्प्रतमनिषीयनिषीथयोरेव स्वरूपप्रतिपादनायाह
भूआपरिणयविगए सद्दकरणं तहेव न निसीहं । पच्छन्नं तु निसीहं निसीहनामं जहऽज्झयणं ॥१०२१ ॥ व्याख्या-भूतम्-उत्पन्नम् अपरिणत-नित्यं विगत-विनष्टं, ततश्च भूतापरिणतविगतानि, एतदुक्तं भवति-'उप्पण्णे इ वा विगए इवा धुवे इ वा' इत्यादि, शब्दकरणमित्यनेनोक्तिमाह, तथा चोक्तम्-'उत्ती तु सद्दकरणे' इत्यादि, तदेवं भूतादिशब्दकरणं 'न निषीय'मिति निषीथं न भवति, प्रकाशपाठात् प्रकाशोपदेशत्वाच्च, प्रच्छन्नं तु निषीथं रहस्यपाठाद् रहस्योपदेशाच्च निपीथनाम यथाऽध्ययनमिति गाथार्थः ॥ १०२१ ॥ अथवा निषीथं गुप्तार्थमुच्यते, “जहा-अग्गाणीए विरिए अधिनस्थिप्पवायपुबे य पाठो-जत्थेगो दीवायणो भुजइ तत्थ दीवायणसयं भुंजइ जत्थ दीवायणसयं भुंजइ तत्थ
EXECU
॥४६॥
भक्तिस्तु शब्दकरणे ३ यथाऽप्रायणीये वीर्य अस्तिनास्तिप्रवादपूर्वे च पाठा-पत्रको द्वीपरायनो भुक्के तन द्वीपायन शतं भुले, यत्र द्वीपाचनशतं भुक्ते तत्रैको
AIMERamana
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~65