________________
आगम
[भाग-३०] “आवश्यक”- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा-], नियुक्ति: [१०१३], भाष्यं [१५१...]
(४०)
नमस्कार वि०१
प्रत
सूत्रांक
आवश्यक- यांणेह ?, खामेह, मा भे सवे चूरेहामि, देवणिम्मियस्स पुषेण से आययणं कयं, एवं फलं लब्भइ नमोकारेणेति गाथार्थः॥ हारिभ-15॥१०१२॥ उक्ता नमस्कारनियुक्तिः, साम्पतं सूत्रोपन्यासार्थ प्रत्यासत्तियोगाद् वस्तुतः सूत्रस्पर्शनियुक्तिगतामेव माथामाहद्रीया xनंदिअणुओगदारं विहिवदुग्धाइयं च नाऊणं । काऊण पंचमंगल आरंभो होइ सुत्तस्स ॥१०१३॥ ॥४५॥
व्याख्या-नन्दिश्चानुयोगद्वाराणि चेत्येकवद्भावाद् नन्दिअनुयोगद्वारं, 'विधिवद्' यथावद् 'उपोद्घातं च उद्देसे इत्यादिलक्षणं 'ज्ञात्वा' विज्ञाय, भणित्वेति वा पाठान्तरं, तथा कृत्वा 'पञ्चमङ्गलानि' नमस्कारमित्यर्थः, किम् ?, आरम्भो भवति सूत्रस्य, इह च पुनर्नन्द्याद्युपन्यासः किल विधिनियमख्यापनार्थः, नन्द्यादि ज्ञात्वैव भणित्वैव वा, नान्यथेति, उपोद्घातभेदोपन्यासोऽपि सकलप्रवचनसाधारणत्वेन तस्य प्रधानत्वात्, प्रधानस्य च सामान्यग्रहणेऽपि भेदेनाभिधानदर्शनाद्, यथा ब्राह्मणा आयाता वशिष्टोऽष्यायात इति, कृतं चसूर्येति गाथार्थः ॥ १०१३ ॥ सम्बन्धान्तरप्रतिपादनायैवाऽऽहकयपंचनमुकारो करेइ सामाइयंति सोऽभिहिओ। सामाइअंगमेव य ज सो सेसं तओ बुच्छं ॥१०१४॥
ब्याख्या-कृतः पञ्चनमस्कारो येन स तथाविधः शिष्यः सामायिकं करोतीत्यागमः, सोऽभिहितः पञ्चनमस्कारः, सामायिकाङ्गमेव च यदसौ, सामायिकाङ्गता च प्रागुक्ता, 'शेष' सूत्रं ततः' तस्माद्वक्ष्यत इति गाथार्थः ॥१०१४॥ तच्चेदम्करेमि भंते! सामाइयं, सव्वं सावजं जोगं पचक्खामि जावज्जीवाए तिविहं तिविहेणं,मणेणं वायाएकाएणं न करेमि न कारवेमि करतपि अन्नं न समणुजाणामि, तस्स भन्ते पडिक्कमामि निंदामि गरिहामि अप्पाणं वोसिरामि
१ जानीया, सामयत, मा भवतः सर्वांचचुर, देवनिर्मितेन (तात् चैत्यात ) पूर्वस्यां तस्यायतनं कृतं । एवं फलं लभ्यते नमस्कारेणेति । * भयरस्स.
ॐॐॐॐASS
अनुक्रम
॥४५४॥
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
... अत्र अध्ययनं -१- 'सामायिक' आरभ्यते ...
~45
