________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [.] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
प्रत
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
भावशुद्धया । चन्द्रिकावच विज्ञान, तदावरणमभवद् ॥१॥” इत्यादि, 'विलीयन्ते' विनाशमुपयान्तीति गाथार्थः। ॥ १०२ ॥ किं चेदमन्यद्, इहलोकप्रतीतमेव ध्यानफलमिति दर्शयति
नकसायसमुत्थेहि व वाहिजइ माणसेहिं दुपहिं । ईसाविसापसोगाइएहिं शाणोवगचित्तो ॥१०॥ व्याख्यान कपायसमुत्धेश्चन कोधाधुनश्च 'याध्यते' पीब्यते मानसर्दुःखैः, मानसग्रहणात्ताप इत्याधपि यदुक्तं तन्न बाध्यते 'ईर्ष्याविषादशोकादिभिः तत्र प्रतिपक्षाभ्युदयोपलम्भजनितो मरसरविशेष ईर्ष्या विषाद:-चैलव्यं शोकःदैन्यम् , आदिशब्दाद् हर्षादिपरिग्रहः, ध्यानोपगतचित्त इति प्रकदार्थमयं गाथार्थः ॥ १०३ ॥
सीवाणवाइएहि व सारीरेदि सुबहुप्पगारेहिं । शाणसुनिश्चलचितो न महिना निमारापेटी ॥ १४ ॥ व्याख्या-इह कारणे कार्योपचारात् शीतातपादिभिश्च, आदिशब्दात् क्षुदादिपरिग्रहः, शारीरैः 'सुबहुप्रकारैः' अनेक भेदैः 'ध्यानसुनिश्चलचित्त ध्यानभावितमतिर्न बाध्यते, ध्यानमुखादिति गम्यते, अथवा न शक्यते चालयितुं तत एव, 'निर्जरापेक्षी' कर्मक्षयापेक्षक इति गाथार्थः॥१०४ ॥ उक्त फलद्वारम् , अधुनोपसंहरन्नाह
इस समगुणाधाणं दिहाविद्यमुहसाहणं झाणं । सुपसर्थ सदेयं नेयं शेयं च नियपि ॥ १.५॥ व्याख्या-'इय' एवमुक्तेन प्रकारेण 'सर्वगुणाधानम्' अशेषगुणस्थानं दृष्टादृष्टसुखसाधनं ध्यानमुक्तन्यायात् सुषु| है प्रशस्तं २, तीर्थकरगणधरादिभिरासेवितत्वात्, यतश्चैवमतः श्रद्धेयं नान्यथैतदिति भावनया 'ज्ञेयं ज्ञातव्य स्वरूपतः |'ध्येयम्' अनुचिन्तनीय क्रियया, एवं च सति सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राण्यासेवितानि भवन्ति, 'नित्यमपि' सर्वकालमपि,
[२१..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~358~
