________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [.] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
प्रत
सूत्रांक
भासपदाराचाए तब संसारासुहाणुभावं च । भवसंताणमणन्तं वत्थूर्ण विपरिणामं च ॥ ८ ॥ व्याख्या-आश्रवद्वाराणि-मिथ्यात्वादीनि तदपायान्-दुःखलक्षणान्, तथा संसारानुभावं च, 'धी संसारों' इत्यादि, भवसन्तानमनन्तं भाविनं नारकाद्यपेक्षया, वस्तूनां विपरिणामं च सचेतनाचेतनानां 'सबढाणाणि असासयाणी त्यादि, एताश्चतस्रोऽप्यपायाशुभानन्तविपरिणामानुप्रेक्षा आद्यद्वयभेदसङ्गता एव द्रष्टव्या इति गाथार्थः ॥ ८८ ॥ उक्तमनुप्रेक्षाद्वारम्, इदानीं लेश्याद्वाराभिधित्सयाऽऽह
सुकाए लेखाए दो ततियं परमसुक्कलेस्साए । घिरयाजियसेलेसिं लेखाईर्ष परमसुकं ॥ ८९ ॥ व्याख्या सामान्येन शुक्लायां लेश्यायां 'द्वे' आये उक्तलक्षणे 'तृतीयम्' उक्तलक्षणमेव, परमशक्कुलेश्यायां 'स्थिरता जितशैलेशं' मेरोरपि निष्पकम्पतरमित्यर्थः, लेश्यातीतं 'परमशुक्ल चतुर्थमिति गाथार्थः ॥ ८९॥ उक्तं लेश्याद्वारम् , है अधुना लिङ्गद्वारं विचरीषुस्तेषां नामप्रमाणस्वरूपगुणभावनार्धमाह
अपहासमोहविवेगविक्षसम्मा तरस होति लिंगाई । लिंगिजह जेहिं मुणी सुकाप्रमाणोषणयवितो ॥२०॥ व्याख्या-अवधासम्मोहविवेकव्युत्सर्गाः 'तस्य' शुक्ध्यानस्य भवन्ति लिङ्गानि, 'लिजयते' गम्यते थैर्मुनिः शुक्लध्यानोतापगतचित्त इति गाथाक्षरार्थः ॥९०॥ अधुना भावार्थमाह
चालिज बीभेद व धीरो न परीसहोवसरोहिं । मुहमेसु ग संमुशा भावेसुन देवमाषाम् ॥ ११ ॥ व्याख्या-चाल्यते ध्यानात् न परीषहोपसगैर्बिभेति वा 'धीरः' बुद्धिमान स्थिरो वा न तेभ्य इत्यवधलिड, 'सूक्ष्मेषु'
दीप अनुक्रम
[२१..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~354
