________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [.] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
आवश्यक- हारिभद्रीया
प्रत
सूत्रांक
॥५८२॥
दीप
वरं वा तत्र युज्यन्त इति योगा:-मनोवाकायच्यापारलक्षणाः तैरीश्वर:-प्रधानस्तं, तथाहि-अनुत्तरा एच भगवतो मनो- प्रतिक्रमबाकायच्यापारा इति, यथोकमू-दवमणोजोएणं मणणाणीणं अणुत्तरार्ण च । संसयवोच्छित्तिं केवलेण नाऊण साकणाणाध्यान
॥रिभियपयक्खरसरला मिच्छितरतिरिच्छसगिरपरिणामा । मणणिवाणी वाणी जोयणनिहारिणी जं च ॥२॥ एका य अणेगेसिं संसयवोच्छेयणे अपडिभूया । न य णिविजइ सोया तिप्पड़ सबाउएणपि ॥ ३॥ सबसुरेहिंतोवि ह। अहिंगो तो य कायजोगो से । तहवि य पसंतरूवे कुणइ सया पाणिसंघाए ॥ ४॥ इत्यादि, युज्यते वाऽनेन केवल-| ज्ञानादिना आरमेति योग:--धर्मशुक्लध्यानलक्षणः स येषां विद्यत इति योगिनः-साधवस्तरीश्वरः, तनुपदेशेन तेषां प्रवृत्तेस्तत्सम्बन्धादिति, तेषां वा ईश्वरो योगीश्वरः, ईश्वरः प्रभुः स्वामीत्यनर्थान्तरं, योगीश्वरम् , अथवा योगिस्मर्य-योगिचिन्त्य ध्येयमित्यर्थः, पुनरपि स एव विशेष्यते-शरण्यं,तत्र शरणे साधुः शरण्यस्तं-रागादिपरिभूताश्रितसत्त्ववत्सलं रक्षकमित्यर्थः, ध्यानाध्ययनं प्रवक्ष्यामीत्येतद् व्याख्यातमेव । अनाऽऽह-यः शुक्लध्यानाग्निना दग्धकर्मेन्धनः स योगेश्वर एव यश्च योगे-| श्वरःस शरण्य एवेति गतार्थे विशेषणे, न,अभिप्रायापरिज्ञानाद् इह शुक्ध्यानाग्निना दग्धकर्मेन्धनः सामान्यकेवल्यपि भवति, नत्वसौ योगेश्वरः, वाकायातिशयाभावात् , स एव च तत्त्वतः शरण्य इति ज्ञापनार्थमेवादुष्टमेतदपि, तथा चोभयपदव्य
|५८२॥ प्रथमनोयोगेन मनोशानिनामनुत्तराणां च । संशययुधिति केवलेन ज्ञात्वा सदा करोति ॥1॥ रिभितपदाक्षरसरला म्हेतरतियफखगी-1 परियामा । मनोनि पिणी वाणी योजनच्यापनी यस ॥२॥ एका चानेकेषो संपायच्युच्छेदनी अपरिभूतानि च निर्विद्यते भोता तृष्यति सायुपाऽपि ॥२॥ सर्वसुरेभ्योऽपि अधिकः कान्तश्च काययोगस्तस्य । तथापि च प्रशान्तरूपान् करोति सदा प्राणिसंघातान् ॥ ४॥
अनुक्रम
[२१..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~ 301