________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [.] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
SAR
NAGAR
प्रत
सूत्रांक
दीप अनुक्रम [२०]
प्रतिक्रमणाद्युत्तरकालं लम्बनोत्क्षेपः, तत उत्तरकालमनाचारः, तथा चाह-इतरो गिलिए'त्ति प्रक्षिप्ते सति कवले अनाचार इति गाथार्थः ॥ इदं चाधाकर्मोदाहरणेन सुखप्रतिपत्त्यर्थमतिक्रमादीनां स्वरूपमुक्तम् , अन्यत्राप्यनेनैवानुसारेण विज्ञेयमिति । अयं चातिचारः संक्षेपत एकविधः, संक्षेपविस्तरतस्तु द्विविधः त्रिविधो यावदसङ्घचेयविधः, संक्षेप-13 विस्तरता पुनर्द्विविधः त्रिविधं प्रति संक्षेप, एकविधं प्रति विस्तर इति, एवमन्यत्रापि योज्यं, विस्तरतस्त्वनन्तविधः, तत्रैक- विधादिभेदप्रतिक्रमणप्रतिपादनायाह
पडिकमामि एगविहे असंजमे। पडिकमामि दोहिं बन्धणेहि-रागबंधणणं दोसबन्धणेणं । पतिहिं दण्डहिंमणदंडेणं वपदंडेणं कायदंडेणं । प० तिहिं गुत्तीहि-मणगुत्तीए वयगुत्तीए कायगुत्तीए ॥ (सूत्रम् ) | प्रतिक्रमामि पर्ववत्, एकविधे-एकप्रकारे असंयम-अविरतिलक्षणे सति प्रतिपिद्धकरणादिना यो मया देवसिकोऽति-IN चारः कृत इति गम्यते, तस्य मिथ्या दुष्कृतमिति सम्बन्धः, वक्ष्यते च-सज्झाए ण सज्झाइयं तस्स मिच्छामि दुकर्ड' एवमन्यत्रापि योजना कर्तव्या, प्रतिक्रामामि द्वाभ्यां बन्धनाभ्यां हेतुभूताभ्यां योऽतिचारः, वयतेऽष्टविधेन कर्मणा येन | हेतुभूतेन तद्वन्धनमिति, तद्वन्धनद्वयं दर्शयति-रागबन्धनं च द्वेषबन्धनं च, रागद्वेषयोस्तु स्वरूपं यथा नमस्कारे, बन्धनत्वं चानयोः प्रतीतं, यथोक्तम्-'नेहाभ्यकशरीरस्य रेणुना लिप्यते यथा गात्रम् । रागद्वेषाक्लिन्नस्य कर्मबन्धो भवत्येवम् ॥१॥'प्रतिक्रमामि त्रिभिर्दण्डैः' दण्ड्यते-चारित्रैश्वर्यापहारतोऽसारीक्रियते एभिरात्मेति दण्डाः द्रच्यभावभेद-पटू |भिन्नाः, भावदण्डैरिहाधिकारः, तैर्हेतुभूतैर्योऽतिचारः, भेदेन दर्शयति-मनोदण्डेन वाग्दण्डेन कायदण्डेन, मनःप्रभृति
%e0-1508
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति: ... यहां मैने उपर हेडिंग मे मूलं के साथ [कौंस मे] 'सू.' ऐसा सूत्र का संक्षेप लिखा है, क्यों की मूल संपादकने यहां कोई क्रम नहि दिया है। .. एकविध आदि भेदानां त्रयस्त्रिंशत् पर्यंतानां प्रतिक्रमणं
~290
