________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [.] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
आवश्यकहारिभद्रीया
प्रत सूत्रांक
५५७६॥
दीप अनुक्रम [१९]
4-4-94500-56-256*
पडिकमामि चाउकालं सज्झायस्स अकरणयाए उभओकालं भंडोवगरणस्स अप्पडिलेहणयाए दुप्पडिले- प्रतिक्रमहणयाए अप्पमजणाए दुप्पमजणाए अइकमे वइक्कमे अइयारे अणायारे जो मे देवसिओ अइआरो को
गणाध्य. तस्स मिच्छामि दुक्कडं ॥ (सू०).
अस्य व्याख्या प्रतिकमामि पूर्ववत्, कस्य !-चतुष्कालं-दिवसरजनीप्रथमचरमपहरेष्यित्यर्थः, स्वाध्यायस्य-सूत्र-IN पौरुषीलक्षणस्य, अकरणतया-अनासेवनया हेतुभूतयेत्यर्थः, यो मया दैवसिकोऽतिचारः कृतः, तस्येति योगः, तथोभय-12 कालं-प्रथमपश्चिमपौरुषीलक्षणं भाण्डोपकरणस्य-पात्रवस्त्रादेः अप्रत्युपेक्षणया दुष्प्रत्युपेक्षणया' तत्राप्रत्युपेक्षणा-मूलत एव | चक्षुषाऽनिरीक्षणा दुष्प्रत्युपेक्षणा-दुर्निरीक्षणा तया, 'अप्रमार्जनया दुष्प्रमार्जनया' तत्राप्रमार्जना मूलत एव रजोहरणादिनाऽस्पर्शना दुष्प्रमार्जना त्वविधिना प्रमार्जनेति, तथा अतिक्रमे व्यतिक्रमे अतिचारे अनाचारे यो मया दैवसिकोडतिचारः कृतस्तस्य मिथ्यादुष्कृतमित्येतत्प्राग्वत्, नवरमतिक्रमादीनां स्वरूपमुच्यते-'आधाकम्मनिमंतण पडिसुणमाणे अइक्कमो होइ । पयभेयाइ वइकम गहिए तइएयरो गिलिए ॥१॥ अस्य व्याख्या-आधाकर्मनिमन्त्रणे गृहीये एवं प्रतिशृण्वति सति साधावतिक्रमः साधुक्रियोल्लङ्घनरूपो भवति, यत एवम्भूतं वचः श्रोतुमपि न कल्पते, किं पुनः प्रतिपत्तुं ?, ततःप्रभृति भाजनोद्हणादौ तावदतिक्रमो यावदुपयोगकरणं, ततः कृते उपयोगे गच्छतः पदभेदादिष्यतिक्रमस्तावद् यावदुत्क्षिप्तं भोजनं दात्रेति, ततो गृहीते सति तस्मिंस्तृतीयः, अतिचार इत्यर्थः, तावद् यावदसतिं गत्वेयोपथ
1 आधाकमैनिमन्त्रणे प्रतिशृण्वति अतिकमो भवति । पदभेदादि व्यतिक्रमो गृहीते तृतीय इतरो गिलिते ॥ 1 ॥
CARS
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति: ... यहां मैने उपर हेडिंग मे मूलं के साथ [कौंस मे] 'सू.' ऐसा सूत्र का संक्षेप लिखा है, क्यों की मूल संपादकने यहां कोई क्रम नहि दिया है। .. चतुष्काल स्वाध्यायस्य अकरणं आदेः अतिचारस्य प्रतिक्रमणं
~289~