________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [सू.] / [गाथा-], नियुक्ति: [१२७०...] भाष्यं [२०४...],
प्रत
सूत्रांक
[सू.]
दीप अनुक्रम [१५]]
व्यनुचित इत्यर्थः, यत एवाश्रमणप्रायोग्योऽत एवानाचारः, आचरणीयः आचारः न आचारः अनाचारः-साधूनामनाचलारणीयः, यत एव साधूनामनाचरणीयः अत एवानेष्टव्यः-मनागपिमनसाऽपि न प्रार्थनीय इति,किंविषयोऽयमतिचार इत्याहदणाणे दसणे चरित्ते' ज्ञानदर्शनचारित्रविषयः, अधुना भेदेन व्याचष्टे-'सुएत्ति श्रुतविषयः, श्रुतग्रहणं मत्यादिज्ञानोपलक्षण,
तत्र विपरीतनरूपणाऽकालस्वाध्यायादिरतिचारः, 'सामाइय(ए)'त्ति सामायिकविषयः, सामायिकग्रहणात् सम्यक्त्वसामायिकचारित्रसामायिकग्रहणं, तत्र सम्यक्त्वसामायिकातिचारः शङ्कादिः, चारित्रसामायिकातिचारं तु भेदेनाह-'तिण्डं | WIगुत्तीण'मित्यादि, तिसृणां गुप्तीनां, तत्र प्रविचाराप्रविचाररूपा गुप्तयः, चतुर्णा कषायाणां-क्रोधमानमायालोभाना,
पञ्चानां महाव्रतानां-प्राणातिपातादिनिवृत्तिलक्षणानां, षण्णां जीवनिकायानां पृथिवीकायिकादीनां, सप्तानां पिण्डैषणानां| असंसृष्टादीनां,ताश्चेमाः-'संसहमसंसट्टा उद्धड तह होइ अप्पलेवा य । उग्गहिआ पग्गहिआ उझिय तह होइ सत्तमिआ॥१॥ | व्याख्या-तत्रासंसृष्टा हस्तमात्राभ्यां चिन्त्या, 'असंसरे हत्थे असंसढे मत्ते, अखरडियमिति वुत्तं भवई' एवं गृह्णतः प्रथमा भवति, गाथायां सुखमुखोचारणार्थमन्यथा पाठः, संसृष्टा ताभ्यामेव चिन्त्या, 'संसद्धे हत्थे संसढे मत्ते, खरडिइत्ति वुत्तं होइ, एवं गृहृतो द्वितीया, उद्धृता नाम स्थालादौ स्वयोगेन भोजनजातमुद्धृतं, ततः 'असंसहे हत्थे असंसढे | मते असंसढे वा मत्ते संसढे हत्थे' एवं गृह्णतस्तृतीया, अल्पलेपा नाम अल्पशब्दोऽभाववाचकः निर्लेप-पृथुकादि गृह्णत
अर्समष्टो हस्तोऽसंस्ष्टं मात्र अखरष्टितं इत्युक्तं भवति. २ संसृष्टो हस्तो संसृष्टं मात्र खरण्टितं इत्युक्तं भवति. ३ असंसृष्टो इस्तो असंपृष्ट मात्र असंपृष्टं वा मात्र संसृष्टो हस्तो * मेन प्र०.
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~280