________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [...] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२३१], भाष्यं [२०४...],
आवश्यक हारिभ-
द्रीया ॥५५१॥
प्रत सूत्रांक
[१..
434%A4%A5%
योग्यमिति वाक्यशेषः । आह-प्रतिक्रमणमतीतविषयं, यत उक्तम्-'अतीतं पडिकमामि पडुप्पन्नं संवरेमि अणागयं पञ्च- ४ प्रतिक्रक्खामि'त्ति तत्कथमिह कालत्रये योज्यते इति !, उच्यते, प्रतिक्रमणशब्दो छत्राशुभयोगनिवृत्तिमात्रार्थः सामान्यःमणाध्यपरिगृह्यते, तथा च सत्यतीतविषयं प्रतिक्रमण निन्दाद्वारेणाशुभयोगनिवृत्तिरेवेति, प्रत्युत्पन्न विषयमपि संवरणद्वारेणाशु-४ यने प्रतिभयोगनिवृत्तिरेव, अनागतविषयमपि प्रत्याख्यानद्वारेणाशुभयोगनिवृत्तिरेवेति न दोष इति गाथाक्षरार्थः ॥ १२३१॥ साम्प्रतं प्रतिक्रामकस्वरूपं प्रतिपादयन्नाह
स्वरूप जीवो उ पडिकमओ असुहाणं पावकम्मजोगाणं झाणपसत्था जोगा जे ते ण पडिक्कमे साहू ॥१२३२॥
व्याख्या-'जीचः' प्राग्निरूपितशब्दार्थः, तत्र प्रतिक्रामतीति प्रतिक्रामकः, तुशब्दो विशेषणार्थः, न सर्व एव जीवः प्रतिकामका, किं तहि-सम्यग्दृष्टिरुपयुक्तः, केषां प्रतिक्रमकः ?-'अशुभानां पापकर्मयोगानाम् अशोभनानां पापकर्म| व्यापाराणामित्यर्थः, आह-पापकर्मयोगा अशुभा एव भवन्तीति विशेषणानर्थक्यं, न, स्वरूपान्याख्यानपरत्वादस्य, प्रशस्ती च ती योगी च प्रशस्तयोगी, ध्यानं च प्रशस्तयोगी च ध्यानप्रशस्तयोगा ये तानधिकृत्य 'न प्रतिकमेत' न प्रती वर्तेत साधुः, अपि तु तान् सेवेत, मनोयोगप्राधान्यख्यापनार्थ पृथग् ध्यानग्रहणं, प्रशस्तयोगोपादानाच ध्यानमपि धर्म
॥५५॥ | शुक्लभेदं प्रशस्तमवगन्तव्यम् , आह-'यथोद्देशं निर्देश' इति न्यायमुल्लवध किमिति प्रतिक्रमणमनभिधाय प्रतिक्रामक उक्तः, तथाऽऽद्यगाथागतमानुपूर्वी ग्रहणं चातिरिच्यत इति, उच्यते, प्रतिक्रमकस्याल्पवक्तव्यत्वात् कत्रधीनत्वाच क्रियाया इत्य
अतीतं प्रतिक्रमामि प्रत्युत्पन्न संवृणोमि अनागतं प्रत्यास्यामि.
अनुक्रम [१०..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~239~
