________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [३], मूलं ] / [गाथा-७...], नियुक्ति: [१११३], भाष्यं [२०३...],
प्रत
सूत्रांक
||७..||
पवयणे भवति, जो पुण परिहरइ सो पुज्जो साइयं अपजवसियं च णेवाणं पावइ, एवं संसग्गी विणासिया कुसीलेहिं ।
उक्त च-'जो जारिसेण मित्तिं करेइ अचिरेण(सो)तारिसो होइ ! कुसुमेहिं सह वसंता तिलावि तम्गंधया होति ॥१॥' मरु-1 दाएत्ति दिईतो गओ, व्याख्यातं द्वारगाथाशकलम् , अधुना वैडूर्यपदव्याख्या, अस्य चायमभिसम्बन्धः-पार्श्वस्थादिसंसर्ग
दोषादवन्दनीयाः साधवोऽप्युक्ताः, अत्राह चोदकः कः पार्श्वस्थादिसंसर्गमात्राद्गुणवतो दोषः, तथा चाह| सुचिरंपि अच्छमाणो बेरुलिओ कायमणीयउम्मीसो । नोवेइ कायभावं पाहण्णगुणेण नियएणं ॥ १११३ ॥ | व्याख्या-'सुचिरमपि प्रभूतमपि कालं तिष्ठन् वैडूर्यः-मणिविशेषः, काचाश्च ते मणयश्च काचमणयः कुत्सिताः काचमणयः काचमणिकास्तरुत्-प्रावल्येन मिश्रः काचमणिकोन्मिश्रः 'नोपैति' न याति 'काचभाव' काचधर्म 'प्राधान्यगुणेन' वैमल्यगुणेन 'निजेन आत्मीयेन, एवं सुसाधुरपि पार्श्वस्थादिभिः सार्द्ध संवसन्नपि शीलगुणेनात्मीयेन न पार्श्वस्थादिभा-1 यमुपैति, अयं भावार्थ इति गाथार्थः ॥ १११३ ॥ अत्राहाऽऽचार्य-यत्किविदेतत्, न हि दृष्टान्तमात्रादेवाभिलपिताथसिद्धिः संजायते, यतःभावुगअभावुगाणि य लोए दुविहाणि होति दव्याणि । बेरुलिओ तत्थ मणी अभावुगो अन्नदब्वेहि ॥१११४॥ व्याख्या-भाव्यन्ते प्रतियोगिना स्वगुणैरात्मभावमापाद्यन्त इति भाव्यानि-कबेलुकादीनि,प्राकृतशैल्या भावुकान्युच्यन्ते, अथवा प्रतियोगिनि सति तद्गुणापेक्षया तथाभवनशीलानि भावुकानि, लपपतपदस्थाभूपेत्यादावुकञ् (पा.३-२-१५४) तस्य
प्रवचने भवन्ति, यः पुनः परिहरति स पाया साचपर्यवसानं च निर्वाण प्रामोति, एवं संसगी विनाशिका कुशीतः । पारदोन मैत्री करोति अधिरपण (स.) तापो भवति । सुमैः सह वसम्तः तिला अपि तवूगन्धिका भवन्ति । 11मरुक इति स्टांतो गतः स्यादा शि'यो प्र०
दीप
अनुक्रम
[९..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~178~
