________________
आगम (३८/२)
“पंचकल्प" - छेदसूत्र-५/२ (भाष्य)
--------------- भाष्यं [१२९५] -------------------------- मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [३८/२], छेदसूत्र - [५/२] "पंचकल्प" संघदासगणिक्षमाश्रमण रचितं भाष्य
प्रत सूत्रांक [१२९५]
दीप अनुक्रम [१२९५]
होति मीसमजणी पायश्चित्तं तपोकम् ॥५॥ चतुरो उत्थमने आयामेगासणेय पुरिमड्ढे। णिच्चिइयं दायव्यं सतंच पुच्चोगह कुजा ॥६॥ संपस्सोहविभागो समणासमणी चकुलगणस्सेय । कडमिह ठिते ण कापड अद्वितकप्पे जमुदिस्स ॥ ७॥आयरिए अमिसेमे भिक्खुम्मि गिलाणगम्मि भयणा । अडविपवेसे असती नियपरियहे वो गहणं ॥८॥ विस्थगरपतिकहो आणा अजायउम्गमोऽपियन मुज्ने । अविमुत्ति अलापक्ता दुलमसेज्जा चिउच्छेदो॥९॥ विहे गेलण्णम्मी णिमंतणे दव्यासो असिवे । अवमोदरिय पदोसे भए य गहणं अणुण्णायं ॥१३००॥ विपसुत्तोष ससिने परिसिं जोवणम्मि कहजोगी। दमस्सय दुइमता सागारियसेवणा ॥१॥ मुदित मुदमिसिले मुदितो जो होति जोणिसिहोतु। अमिसित्तो प परेहिं सर्वप भरहो जहा राया ॥२॥ ईसरतलवरमाईविएहिं सेट्ठीहि सत्यवाहेहिं । णितेहिं अतितेहि य पापातो होति साधुस्स ॥३॥ लोभे एसणपाने संका तेणे चरित्तभेदे यावच्छतमनिच्छते चाउम्मासा भये गुरुगा॥४॥ अण्णेचि ९ति दोसा आइण्णे गुम्म रयण इत्थीए। तपिणस्साएं पपेसो निरिक्रसमणुया मये दहा ॥५॥ दुबिहे गेलग्णम्मिपि णिमंतणा दा दालमे असिचे। ओमोदरिय पोसे भए य गहणं अणुमायं ॥६॥ पदम अम्मुडाणं कितिकम्म अजसेवियमदार। काय करसव केण वाचि काहेपकड़सुत्तो?॥७॥विणओ सासणे मूल (आप.१२२८)॥८॥जम्हा विणयति कम्म० (आव० १२२९)॥९॥ पुषामेव य विणी .(१) गाहा ॥१३१०॥आयार पिणय कप्प गणदीवणा अत्तसोही उजुभाषो। अजव मदव लाघव तुही पहायकरणं च ॥१॥ राहुओ गुरुओ मासो लहुमा गुरुमा भवे चउम्मासा। सुहग भिक्खू वसमे आयरिए अदुव विवरीयं ॥२॥ जदिखुत्तो जदिवेल मिक्समए मिक्समिसुवा एति। तदिखुनो तवेलं सो गुरुणो समुइति ॥३॥वसहीय भित्रमासो काइयभूमीय मासियं उदयं पत्तारि य सुकिलया ओ. गाईतस्स बहियाए॥४॥ भिक्खू पसभापरिया अगा ओवासगा य इस्पीओ। बादी राया संघो राया संघो उभवओवि (संथारो य संघाड विभय लह)॥५॥ उदुमओ गुरुओ मासोई लहगा गरुमा भवे चतुम्मासा। उम्मासा लागुरुगा छेदो मूल तह दुर्ग च॥६॥ पंदण चिति कितिकम्मं प्याकम्मं च विणयकम्म चा काय कस्सप फेण पापि काहेर कतिसुत्तो? ॥७॥कतिओणय (आव०१११५)॥८॥सेदीसमतीवाणं किनिकम्म जे य हॉनि सेविगता। सेटीयचाहिराणं कितिकम्मं होति मइया ॥९॥ आवरिषउपज्झाए पचित्ति पने-8 यद्ध पक्षधरे। केवलणाणधरम्मि य काय गिजरहाए॥१३२०॥ सेटीठाणे सीमाकने पत्तारि बाहिरा हाति। सेटीहाणे दुगभेद पाय पत्तारिखी भाया ॥१॥ पत्तेवचुद जिणकपिया य मुदपरिहारिया अहालंदा । एते चतुरो दुगदुग मेया कजेसु बाहिरगा ॥२॥ अंतोचि होति भयणा ओमे जावण्ण संजती सेहे। बाहिपि होति भयणा अतिवा(पा)लग वायए सीसो ॥ ३॥ हेनद्वाणठितोऽविहु पावयणि गणहिताए अवमिमा कमजोगि सगिसेवनि आदिणियंठोग सो पुजो॥४॥ संकिण्णवराहपदे अणाणुताची य होति अपराहे। उनरगुणपटिसेवी आलेषणपजिजो वजो ॥५॥ गच्छपरिरक्षणहा अचागतं जाउवाचकुसलस्स । एसा गणाहिपतिणी सहसीलगनेसणा मणिता ॥ ६॥ विहे कितिकम्मम्मी बाउलिया मो णिसद्धीया। आदिपडिसेधियम्मी उपरि आलोचमा बहुला ।।आमुरुपराए(स) (आप.११३८) वायाए णमुकारो० (जाच-११३५)॥९॥ एतातिं अकुर्वतो (आच०११४०)॥१३३०॥ परिवाच महादुस्खे मुण्डामुळे य किश्वपाणे याकिस्सासे य तद्दा समोहने व कालगते ॥१॥ चत्वारि छथ लहु गुरु दो मूलच होति बोड। अणदृष्ये य नहा पाति पारंचियाणं ॥२॥ परियार परिस परिसं खेतं कालागर्म पणाकणं। कारणजाए जाए किदकम्मं होड कायावं ॥३॥ सगनाणचरितं तपरिणयं जत्थ जिनियं जागे । जिणपास भत्तीएं पृथए तंतहा पायं ॥४॥ सावनजोगविरति संजमो तेण होइ एगविहो । रागहोसनिरोहोनि नेण इविहो मुणेयत्रो ॥५॥ मणक्यणकायजोगाण णिरोहो तेण होति तिपिहो तु। कोहमयमायलोभुक्रतोति उहा स यत्रो॥६॥पंच क्यइंदियाणि य पंचह सराई विरति उकायाातकायजकप्पकप्यादी अडारसहा मुणेयत्रो जोगे करणे सण्णा इदिय भोमादि समणधम्मे या अहारससीलंगसहस्स संजमो होइ णावण्यो। ल०८९॥८॥कितिकम्यपि य दुविहं अम्भुहाणं नहेब बंदणय । समणेहि यसमणीहि य जहक्कम होनि काय ॥५॥ सब्बाहि संजतीहि कितिकर्म संजताण कायन। पुरुसुत्तरित्री धम्मो सव्वजिणाणपि तित्वम्मि ॥१०९०॥१३४०॥ पंचनामी य धम्मो पुरिमस्सय पच्छिमसस य जिणस्स । मजिजामयाण जिणाणं चातुजामो मवे पम्मो ॥१॥ पुरिमाण दुनिसोजसो परिमाणं दुरणुपालओ कप्पो । मजिसमगाण जिमार्ण सुपिसोझो सुरणपालो य॥२॥ पुर्व तु उपहापिओ जस्सव सामाइ कतै पुर। सो होती जेडी खलु जो पच्छा सो कणिहोतु ॥३॥ पुचीवडो जेहो होइनी इत्य होति पुच्छा उ । उबठापणा तु कतिहि | ठाणेहिं इमा भये दसहा । ल.९१ ॥४॥ ततो पारंचिता चुना, अणयप्पा तु तिणि तु। दसणम्मि य वंसम्मि, चरितम्मि य केवले ॥ल० ९२॥५॥ अदुवा चियत्तकिये, जीवकायं समारभे। सेहे व दसमे पुत्ते, जस्सुबहाषणा भणिता ॥ ९.५३॥६॥ अड्या पारंचेको अणवद्गुप्पो व होति एकोय। दसणवतो ततिओ चरिते य चतुत्यो पल.९५॥७॥ पंचमो ३.९०पाकल्पमाप्य
मुनि दीपरतसागर
~237~