________________
૩૫
વેળુવાળી જમીન ઉપર જરૂર જેટલા ઉષ્ણ પાણીથી સ્નાન કરી, શુદ્ધ વસ્ત્ર પહેરી, પાદ પ્રક્ષાલનાર્થે જળપાત્ર સાથે લઈ જિનમંદિરે જવું તે અત્યુત્તમ છે; પરંતુ જ્યાં પોતાના ઘરથી જિનમંદિર વધારે દૂર હોય ત્યાં તેમ કરવું તે લોકવિરૂદ્ધ અને શરીરને અપવિત્ર થવાના સંભવવાળું છે, કારણ કે મેટે અને લાંબે માર્ગે જતાં અશુચિનો તેમજ વ્યાવહારિક નીતિને અનુસરતાં મલીન જનોના સંસર્ગનો સંભવ છે. જ્યારે આમ હોય ત્યારે જિનમંદિરે જઈને સ્નાન કરવું યોગ્ય છે.
દશાંત્રિક
હવે ચિત્યવંદનનાં ચોવીશ દ્વાર છે. તેમાંનું પહેલું દશત્રિક (ત્રિક= ત્રણનો સમૂહ) દ્વાર કહીએ. આમાં પ્રથમ ત્રિક (નૈધિકી નિસિહિ)ની છે. ૧. નેધિકી ત્રિક–નધિકી = નિસિહી પ્રથમ દેરાસરે જતાં કહેવી.
નિસિહિ એટલે નિષેધ–સાવઘ (પાપસહિત) વ્યાપારન મન, વચન, અને કાયાથી નિષેધ કરવો. (૧) ઘરના સાવદ્ય વ્યાપાર નિવર્તાવવા માટે શ્રી જિન
મંદિરના અગ્રદ્વારે એકવાર યા મન, વચન, અને
કાયાથી નિવર્તવવા ત્રણવાર નિસિહી કહેવી. (૨) જિનગૃહ એટલે દેરાસરના વ્યાપારથી નિવર્તવા
રૂપ તેના મધ્યમાં (ગભારામાં) પેસતાં–એકવાર યા મન, વચન, કાયાથી નિવર્તવા ત્રણવાર નિસિહી કહેવી. અહીં દ્રવ્યપૂજાનો સ્વીકારે છે. (૩) દ્રવ્યપૂજાના વ્યાપારના ત્યાગરૂપ ચૈત્યવંદનના અવસરે
એકવાર યા મન, વચન, કાયાથી નિવર્તિવારૂપ ત્રણવાર નિસહી કહેવી. અહીં ભાવપૂજા–સ્તવ
નાદિકથી એકાગ્રચિત્તથી પઠનનો સ્વીકાર થાય છે. ૨. પ્રદક્ષિણા ત્રિક-ચત્યના દક્ષિણભાગથી ચિત્યને ત્રણ પ્રદક્ષિણ
દેવી એટલે ભાવથી એમ સમજવાનું છે કે સંસારના ભ્રમણ ટાળવા માટે શ્રી પ્રતિમાપ્રભુની જમણી બાજુથી અનુક્રમે
જ્ઞાન, દર્શન, અને ચારિત્રની આરાધનારૂપ ત્રણ ફેરા ફરવા. ૩. પ્રણામત્રિક-ત્રણ જાતના પ્રણામ કરવા તે. (૧) અંજલિબદ્ધ પ્રણામ-બે હાથ જોડી અંજલિ કરી પ્રણામ
કરવા તે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com