________________
બે બેલ
મુનિશ્રી સંતબાલજીને તમા સૌ જાણે છે, તેએ એક ક્રાન્તિકારી જૈન સાધુ છે. તેઓ આત્મસાધનામાં મગ્ન રહેવા છતાં સમાજકલ્યાણની અનેક પ્રવૃત્તિમાં સક્રિય માર્ગદર્શન અખંડપણે અહેાનિશ આપતા રહે છે. તેઓશ્રી માને છે કે હવે માત્ર ઉપદેશથી કામ નહીં ચાલે પણ જે સમાજ-જીવન ચૂંથાઈ ગયું છે; ડગલે ને પગલે અશાન્તિ રૃખાય છે તેના નિરાકરણ માટે સાધુસંતાએ સક્રિય માર્ગદર્શન આપવું જોઈશે. આ તેા જ ખની શકે જો સાધુસાધ્વી પ્રાણ, પ્રતિષ્ઠા અને પરિગ્રહના માહ છોડે અને સાંપ્રદાયિકતામાંથી મુકત ખની, સર્વધર્મને અભ્યાસ કરે. આમ કરવાથી આપોઆપ ગ્રામજનતાને અને આમજનતાને સંપર્ક આવી જશે.
આજે કાઈ પણ એક પ્રશ્ન કે એક જ ક્ષેત્રના અનેક પ્રશ્નો લેવાથી સમાજ વ્યવસ્થા પૂર્ણ નહીં બને. જો ધર્મમય સમાજરચના ઊભી કરવ હશે તે માનવજીવનમાં ઊભા થતા સામાજિક, આર્થિક, ધાર્મિક, રાજકીય અને દરેક ક્ષેત્રના પ્રશ્નોના સર્વાંગી વિચાર કરવા પડશે. અને અમલ પણ સંસ્થાદ્વારા જનતા વાર્ટ કરવા પડશે. પ્રાચીન કાળમાં યુગાનુરૂપ આમ થતું હતું; એટલે જ ભારતની સંસ્કૃતિ સર્વશ્રેષ્ઠ બની છે; અને આજ સુધી ટકી છે. આપણે ત્યાં ધરના ધર્મની ચેાકી સ્ત્રીએ કરતી એટલે કુટુંબ સ્નેહસભર અને પવિત્ર રહેતું, સમાજની ગેાકી બ્રાહ્મણેા કરતા, તેઓ કયાંય વ્યસના, અપ્રમાણિકતા કે ગેરરીતિએ પેસી ન જાય તેને માટે સતત ક્રિયાશીલ રહેતા; તેથી દેશ નીતિસભર રહેતા, અને સંતા આખા દેશમાં પરિભ્રમણ કરી સંસ્કૃતિની ચાકી અખંડપણું કર્યાં કરતા હતા. રાજ્ય પણ સંતા, બ્રાહ્મણેાને અધીન રહીને ચાલતું. આ બધાના કારણે સમાજ શાન્તિથી જીવતે અને અધ્યાત્મલક્ષી રહી શકતા; કાઇ જાલીમ દુષ્ટ કૃત્ય કરનાર નીકળતા તે રાજ્ય તેને યાગ્ય નશ્યત કરતું.
આજે સ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. પૂર્વે પશ્ચિમ એક થવા લાગ્યાં છે. વિજ્ઞાને દોટ મૂકી છે. એટલે મહારાજશ્રી એ જ પુરાણી સંસ્કૃતિને નજરમાં રાખી, યુગાનુરૂપ નવી ઢબે સમાજ વ્યવસ્થા ગાઠવવા પ્રયત્ન કરે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
