________________
છે એવા સંસ્કારો મગજમાં હતા. સ્વામી સહજાનંદ અને મહર્ષિ દયાનંદ અંગે વાંચીને એ વિચારે દઢ થયા હતા. તેમાં પણ કાલિનું વિક્રાળ સ્વરૂપ અને પાડાંનું બલિદાન વગેરે વાંચીને તિરસ્કાર થયો હતો. એમાં રામકૃષ્ણ પરમહંસ ઉપર પ્રેમ અને તેઓ કાલિને માતા કહેતા એટલે સહેજ આશ્ચર્ય થતું.
તેમાં સર્વોદય-સંમેલન વખતે મારે જગન્નાથપૂરી જવું પડ્યું. જ્યારે કલકત્તા પહોંચ્યા ત્યારે બેલુર મઠમાં જવાની ઈચ્છા થઈ આશ્રમમાં પહોંચતાં એકાએક કાઈ એ ભાવ ઊભરાયા કે મિત્રોને પૂછયું : “આશ્રમની હદ આવી કે!” મિત્રોએ “હા” કહી, એટલે ગંગામાં નહાય. અગાઉ ગંગા-સ્નાન મને રૂઢિ લાગતું. પણ ત્યાં નહાય એટલું જ નહીં “ મૈયા"ના જાપ જેમ “રામકૃષ્ણ શરણં પ્રપ અને જાપ પણ જપવા લાગે. પછી જેવી મારી નજર કાલિની મૂર્તિ ઉપર પડી કે તે સૌમ્ય લાગવા માંડી અને પાણીમાં ઢેકું ગળે તેમ હું ગળવા માંડ્યો. મને ત્યાંથી ખસવું ગમતું ન હતું પણ મિત્રે તાણે ગયા. હજુ પણ એ આસ્વાદ ભૂલ્યો નથી. ત્યારપછી કચ્છમાં મુનિશ્રી સંતબાલજી પાસે ગયા. ત્યાં ભૂજમાં “માતાના ભક્ત” એક બહેનને મળ્યા. તેમની સાથે બહુચરાજીના દર્શને ગયે. મને ત્યાં “ ” જ લાગે. હવે દક્ષિણેશ્વર-બેલુર મઠમાં મનમાં જે આળું થયું હતું તે શું અને અહીં “ ”ને “ ” દેખાય તે શું ? એકબાજ મિથ્યાત્વની જે ભીતિ હતી તે પણ ગઈ અને આંધળી શ્રદ્ધા પણ ગઈ - ત્યારથી હું નવી રીતે વિચારતો થા. દુનિયાની વરતુમાત્રામાં મને નીચેના નકશા મુજબ ચાર પ્રકાર દેખાયા. એને ત્રણ રૂપે પણ માની શકાય. તેને વિજ્ઞાનવાળા સત્ય એટલે કાયદે અથવા પ્રયોગની કસેટીએ જુએ છે. સમાજ-સુધારકે શિવ એટલે કલ્યાણસ્વરૂપને જુએ છે. તો કળાકારો એને સંદરે એટલે સૌન્દર્યની દષ્ટિએ જુએ છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
