________________
૧૯૯ કે ચવકારવાદને અંત આવી જશે અને લોકહૃદયમાં આત્માવાદ પ્રતિ નવી શ્રધ્ધા જાગશે.
શ્રી દેવજીભાઈ : “જગતમાં કોઈ પણ અંગ એક નથી. જ્ઞાન સાથે ક્રિયા છે. નિશ્ચય સાથે વહેવાર છે. આમ ધર્મ અને વહેવારને તાળો મેળવો જોઈએ. ગાંધીજી જેવા આ યુગના અદના માણસે આત્મવાદની સાધના કરી, તે કેટલો મહાન વિજય મેળવી ગયા છે તેમના અધ્યાત્મજ્ઞાનને જગતે માન્ય કર્યું. એમનાં જીવનમાં આદર્શ અને વહેવારનો સુમેળ હતો. તેમનાં કથને અનુભવગમ્ય હતાં. તત્વ સાથે સામુદાયિક જીવનને તેઓ તાળ મેળવતા એટલે સામાન્ય લોકોને પણ તે ગમી જતું.”
શ્રી પૂજાભાઇ : “આપણે આટલા દિવસે શ્રવણ અને ચિંતનથી જોયું કે એકાંત અને એક વ્યક્તિની સાધનાનું અનુસંધાન સમાજ સાથે હોવું જ જોઈએ. જ્યાં એ નથી દેતું ત્યાં નથી સ્વહિત ચતું કે નથી થતું સમાજહિત. ભગવાન ઋષભદેવે બાહુબલિને સમજાવવા બે શિષ્યાઓને મોકલી કારણ કે તે સમાજનું અનુસંધાન ભૂલી ગયા હતા.
આજના યુગે તે સમાજ અને સમાજના પ્રશ્નો ઘણું વધી ગયા છે એટલે એકાંત કે સમાજમાં રહીને થનારી કોઈપણ સાધનાનું અનુસંધાન સમાજ સાથે રહે; અને તે પણ સંસ્થાગત થાય તો વધારે સારું ગાંધીજીએ આ ભૂમિકા સાફ કરીને આપી છે તે ઉપર સમયસર સર્વાગી આત્મવાદી અનુબંધ વિચાર–ધારાનાં મંડાણ થઈ ચૂક્યાં છે. તેને લાભ લોકોને મળશે જ. દરેક કાર્યનું અનુસંધાન જે આત્મલક્ષી સાધના સાથે રહે તો તેનાથી ઘણે લાભ થશે.”
પૂ. નેમિસુનિ: “મેં સવારે એકાંગી આત્મવાદનો વિષય સરળ રીતે રજૂ કરવા પ્રયાસ કરેલો. તે છતાં થોડું વધારે વિવેચન કરી લઉં.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
