________________
૭૯
રંગભેદ નિવારણ માટે આજે ગાંધીજી જેવા સત્યાગ્રહી નેતાને ત્યાંના લોકો ઝંખે છે. અવકાશયાત્રાની સિદ્ધિઓ હાંસલ કર્યા બાદ પણ રશિયા એમ માને છે કે લોકશાહી તરફ વળવું પડશે અને તે માટે એ શાંતિ અને વાટાઘાટો વડે પ્રશ્નો પતાવવાની વાતો ગમે તે કારણે પણ તૈયાર થયું છે. અવકાશમાં રશિયાએ ગેગરિન પછી પણ બીજા અવકાશ યાત્રીને મોકલ્યો છે એમ અમેરિકાએ પણ કેપ્ટન કારપેટરને મોકલી આપેલ છે. તે છતાં શાંતિની ચાહના કરતા ત્યાંના પ્રમુખ કેનેડીએ શાંતિ માટે રશિયા સાથે વાટાઘાટો કરવાની હમેશાની તૈયારી બતાવી છે, મતલબ એ કે આજે અહિંસાને કામ કરવાના અજોડ સંયેગો ઊભા થયા છે. પણ, એ ત્યારે થઈ શકે
જ્યારે રાજ્ય કે જે આજે મોટું પેટ લઈને (જલોદરના રોગ જેવું) બેઠું છે, તેની પાસેથી આર્થિક, સામાજિક, શૈક્ષણિક અને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો આંચકી લઈને લોકોના સંગઠનોને હવાલે તથા લોકસેવકોને હવાલે કરાવવાં જોઈએ.
કેવળ રાજકીય ક્ષેત્ર કોંગ્રેસના હસ્તક રહેવું જોઈએ અને તેનું સ્થાન દેશ અને દુનિયામાં એ ક્ષેત્રમાં એટલે કે રાજકારણમાં મહત્વનું હેવું જોઈએ; કરાવવું જોઈએ. જો કે એને અર્થ એવો નથી કે રાજકીય ક્ષેત્રનું સ્થાન પહેલું હશે; તેનું સ્થાન તે અનુબંધ ક્રમ પ્રમાણે ચોથું જ હશે. પણ જ્યાં રાજકીય કે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રશ્નો આવ્યા ત્યાં કોંગ્રેસ વિના, દુનિયાને સંસ્થાનવાદ, કોમવાદ, સામ્યવાદ, મૂડીવાદ વ.ને કઈ પણ યોગ્ય સ્થાન બતાવી શકે તેમ નથી. “યુનેને પણ એ જ રીતે વિશ્વના પ્રશ્નો અંગે મહત્વ આપવું પડશે કારણ કે દુનિયાભરના રાષ્ટ્રોને સંકલિત કરી નિયંત્રિત રાખનારું રાજ્યબળ એ એક જ છે. પણ કોંગ્રેસનું બળ-પ્રભુત્વ વધારી તેના અનુસંધાને ભારત અને દુનિયાની પ્રજાઓનાં અને પ્રજાસેવકનાં તેમજ આધ્યાત્મિક બળોનું જોર યૂને માં વધારવું પડશે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
