________________
૭૪
પણ એછે થયા હોય એવું નથી. તે પણ ઘણા થયે. તેથી જ જૈન સૂત્રામાં ઃ—
ને સવયા તુચ્છ પપ્પા.......'
[એટલે કે જે સુસ ંસ્કૃત કહેવાય છે, પણ માત્ર વાતેમાં કે ખીજાની નિંદામાં જ રાચી રહે છે; તે લેાકા મુક્તિ સાધી શકતા નથી. ] જેવાં વાકયે। મળે છે એટલુ જ નહીં, દેવાનદાની કૂખમાંથી ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીની *ક્ષીમાં ભગવાન મહાવીરતા જીવ લઈ જવાની વાત કરીને બ્રાહ્મણેાને હલકા પાડવાના પ્રયાસ થયા છે. દિગમ્બર જૈન સૂત્રેા આ વાતને માનતા નથી. હું આ વાતને પેતે એ રીતે ઘટાવુ છું કે માત્ર બ્રાહ્મણ-જ્ઞ નથી કામ ન ચાલે. જ્ઞાન પાયામાં જોઈ એ પણ પછી ક્ષત્રિય એટલે કે વીરતા–ચારિત્ર્ય સાથે જ ઉમેરવુ જોઈ એ. ટુંકમાં માત્ર શિક્ષણુ ન ચાલે પણ સાથે ઘડતર-ચારિત્ર્ય પણ હોવું જોઈ એ. આ દૃષ્ટિએ તે વખતના લેકસેવકા-બ્રાહ્મણોએ બુદ્ધ અને મહાવીરને પ્રારંભમાં પાછા પાડવા પ્રયત્ન કર્યો પણ લેાકા અને રાજાએ બન્ને ખેંચાવાથી તેમને પણ અંતે ખેંચાવુ જ પડયું. જન્મછત બ્રાહ્મણ-જેમના માટે ગૃહસ્થાશ્રમ જરૂરી જ નહીં. પણ સતાન વગર મુક્તિ નથી. એમ માનનારા વર્ગ માંથી જગદ્ગુરુ શકરાચાય સન્યાસ ગ્રહણ કરે છે તે પ્રભાવ ખતાવી દે છે સાધુ સંસ્થાને. આમ છતાં તે કાળે પણ લેાકસંસ્થા વ્યવસ્થિત ન બની શકી તે કારણે ખુદ ભગવાન મહાવીરના સમયમાં અહિંસા આટલી ઝીણવટથી ( મન, વચન અને કાયાએ હિંસા ન કરવી, ન કરાવવી અને અનુમેાદન ન આપવું એમ નવપ્રકારે) વિચાર્યા બાદ પણ ચેટક જેવા મહાશ્રાવક રાજાને પોતાની આગેવાની તળે એક કરોડ એસી લાખ માનવ હણાય એવાં મહાયુદ્ધો-અનાસકતભાવે ખેલવાં પડયાં છે. યુદ્ધની વાતને મુદ્દે કેવળ હાર–હાથી હતેા અને આજે વિચારકને એમ લાગશે કે શું આટલી નજીવી બાબત માટે પણ યુદ્ધ થઈ શકે ખરૂ? પણ, તે થયુ. એનુ કારણ ટુકમાં ગણીએ તે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
