________________
૧૭૧
મૂડી ઉપર ઊભો થયો છે. તેઓ (વહેપારીઓ) જે ન્યાયનીતિ પ્રમાણે એક કુટુંબના વાલી તરીકે આવવા ઈચ્છે તે જરૂર તેમને સ્થાન આપવું. પણ મૂડીનું વર્ચસ્વ ઘટે એ જોવું જોઈએ. ખાવા માટે અનાજની જરૂર છે પણ લોકો પૈસો-પૈસે એવી ચિંતા કરતા થઈ ગયા છે એમ આખું અર્થતંત્ર આજે બદલાઈ ગયું છે. એનું એક કારણ દુનિયાની વર્તમાન પરિસ્થિતિ પણ છે; તે છતાં યે ગામડામાંથી મૂડીનો પ્રભાવ ઓછો થઈ શકશે. કારણકે ઉપર જણાવી ગયા તે મુજબ હજુ ગામડામાં કુટુંબ ભાવના છે એ ઉપરાંત હજુ ત્યાં મૂડીને એટલી બધી પ્રધાનતા મળી નથી. ગામડામાં હજુ ઘણુ બહેનો બાળકોને કહે છે : “ તારા બાપનું શું દાટયું હતું ?” એ મૂડી તરફ અણગમો જ વ્યક્ત કરે છે.
આ ભૂમિકાએ ગામડામાં લોકસંગઠને ઊભા કરવાનું કાર્ય આગળ ધપાવવું શરૂ કર્યું. ખેડૂતોને ભાવ ન પોષાતા હેઈને, કંટ્રોલ નીકળી ગયા બાદ ખાનાર અને ખેડનારને પોષાય તેવા ભાવો નક્કી થાય તે જ ફરી કટ્રેલ ન આવે એવું અમે નક્કી કર્યું. આ બાબત લોકોએ જાતે ઉપાડવી જોઈએ અને તે મુજબનું તંત્ર ગોઠવવું જોઈએ. એટલે સાણંદમાં લોકસેવકોની એક પરિષદ જી. નરહરિ પરીખ, બબલભાઈ મહેતા, રવિશંકર મહારાજ, જુગતરામ દવે, પરીક્ષિતલાલ મઝમુદાર, લક્ષ્મીદાસ આસર વગેરે ભેગા થયા. મેં તેમને પૂછયું કે
હવે શું કરવું?” ખેડૂતો કહે છે કે સરકારના બાંધેલા ભાવ અમને પિશાતા નથી, તેમજ જોઈતી વસ્તુઓ કંટ્રોલ ભાવે મળતી નથી.” વિચારણા બાદ ખેડૂતેની વાત સાચી લાગી. એટલે લક્ષ્મીદાસભાઈના પ્રયત્નથી ઘઉં અને ડાંગરમાં બે રૂપિયા ભાવ વધ્યો છતાં પોષાતું નહતું એટલે નૈતિક ભાવો નક્કી કર્યા. વેપારીઓ ને બોલાવ્યા પણ તેઓ લોભને કારણે ન માન્યા. ખેડૂતની સભા બેલાવી રવિશંકર મહારાજ અને આસર હાજર હતા. ખેડૂતોને પૂછયું તમને શું ભાવે અનાજ પોષાશે ?”
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com