________________
૧૦૭
મજૂરોને ઉચે લાવવા મથે છે. એટલે ભારત જે લોકશાહી સમાજવાદના ભાગે જાય તો જગતમાં તટસ્થ બળ ઊભું થાય. એટલે તેણે રાજસત્તા, ભારતને સેંપી.
હમણું મજૂર પ્રધાનમંડળના એક પ્રધાનનું પુસ્તક વાંચ્યું. ત્યાં રાજકીય પક્ષથી સ્વતંત્ર ધંધાદારી મંડળે ( ટ્રેડ-યુનિયનો) રચાય છે. પણ તેઓ રાજ્ય સાથે બેસીને નીતિ ઘડે છે –(૧) મિલક્તની સ્થિરતા, જેના કારણે જીવનની સ્થિરતા આવે. (૨) ફરજિયાત બચત (૩) વેજનાપૂર્વક દેશનું અર્થતંત્ર. પણ બ્રિટનમાં મજુર સરકાર ન આવી અને રૂઢિચૂસ્ત (કરવેટિવ) સત્તા ઉપર પાછા આવ્યા. અમેરિકાના મૂડીવાદી જૂથને તેના કારણે સદ્ધર બળ મળ્યું અને જગતમાં એક પછી એક જોવા જેવી ઘટનાઓ થઈ. અમેરિકાએ અવિકસિત રાજ્યોની પ્રજાને આર્થિક અને રાજકીય મદદ આપી. અને ત્યાંની પ્રજાને જ્ઞાતિ અને ધર્મની દિશામાં વાળી. આફ્રિકામાં બેજીયમ ગયા પછી જે ભેદો કેગમાં પડ્યા અને આજની પાકિસ્તાનની સ્થિતિ; એ બને મૂડીવાદી મદદના નમૂના રૂપે છે. મૂડીવાદી માનસ ઇચ્છે છે કે કાશ્મીરને ઝઘડે સળગતો જ રહે અને કોમવાદી, ધનિકે અને વર્ગવિગ્રહીઓ મૂડીવાદી અંકુશ નીચે દબાયેલા પડ્યા રહે. તેથી “કોમવાદી બળ ન જોઈએ !” એવું જવાહરલાલનું મંતવ્ય ઉડાડી દેવાશે; એમ માનવું અને તે નિમિત્તે અમેરિકા-બ્રિટનના રૂઢિચૂસ્ત જૂથે જે કંઈ કર્યું તે એક ભયંકર ભૂલ હતી.
બીજી તરફ રશિયા, ચીન વગેરેએ આવું ન હોય તે કાગડો ચાંચ મારે તેવું કાર્ય કર્યું. કરિયા, ઇન્ડોનેશિયા, અને ફરતે (બર્મા) ભાગ ગળી જવો વગેરે કાર્યો તે નીતિનાં પ્રમાણરૂપ છે. તેઓ પણ તકને શોધતાં જ ફરે છે. સેનાપતિ ટસ્કીને જર્મન સાથે વાટાઘાટો કરતાં રશિયાએ સંદેશ આપેલ કે ઘાઘરી પહેરવી પડે છે તે પહેરીને પણ, સમાધાન કરી લેજો આ તક છે.
આમ બન્ને જૂથની ચાલચલગત જોઈને ૫. જવાહરલાલ સક્રિય તટસ્થ રહેવા માગે છે. ભૂત કે પલિત બને ય ન જાગવા જોઈએ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
