________________
ઉપલ
“ મુઝસે નકરીને હેગી ! ” ૨૧૩“ર પુશ નૌકરી ન હો”
મિયાં અફીમચી દિનરાત ખટિયા પર પડે ચુસ્કી લેતે ઔર પિનક (ધૂન) મેં પડે રહતે થે. યદિ કુછ ભી કામ આ૫ કરતે, તે યહી કિ જબ આ ખેં ખુલતાં, તે મખિયાં મારા કરતે થે.
મિયાંજી કા નામ થી પિસ્તીનખાં સાહબ. ઉનકી બીબી ને એક દિન ઉન્હેં બહુત આડે હાથ લિયા. બોલી–“મિયાં ! તુમકો શર્મ નહીં આતી ? ઇતની બડી લાશ અલ્લાહ ને દી હૈ ફિર ભી ઘર બેઠે ટુકડે તેડતે હો? જેરૂ કી કમાઈ પર ગુજર બસર કરતે હે !”
મિયાં પરતીન–“તબ ક્યા કરૂં? પહાડ કાઢું?” બીબી-“અરે કહીં નૌકરી ચાકરી કરો! કોઈ રોજગાર કરો !”
કઈ બાર મેં હી કહતે કહતે એક બાર મિયાં છે કે અહીમચી ખૂન લહરા હી તે ઉઠા. બલે-“બસ બાબી ! અબ કુછ ન બોલો! બસ. કલ હી લો ! મેં દિન નિકલતે હી નૌકરી કી તલાશ મેં જાઉંગા.”
બીબી બડી ખુશ હુઈ મિયાંજી કી પિશાક દુરૂસ્ત કર કે રખ દી. એક બેગ મેં મીઠી રેટિયાં, મિસરી, મિઠાઈ આદિ મીઠી ચીજ રખ દીં; કાંકિ મિયાં અફીમચી કે મીઠે ગ્રાસ કા હી મજા મુહ લગ ગયા હૈ.
સબેરા હુઆ. મિયાં પિસ્તીને અફીમ કી પિનક મેં સિર ઝુકાયે બેઠે હૈં. હુકકે કી નિગાલી કાન મેં કુછ કહ રહી થી. બીબી ને કંધા હિલા કર કહા અબ ઉઠે ભી ! સબેરા હો ગયા. સફર કી તૈયારી કરો.”
મિયાં અફીમચી (આંખેં બંદ)-“મેં ! ઈતની જલ્દી !” બીબી– “જહદી! તુહીને ન કહા થા–સબેરે જાઉંગા ?” મિયાં—“તો યહ કૌનસા સબેરા હૈ? આજ કા કિ કલ કા ?” બીબી–એ આજ કા હૈ ! તુમ ઉઠે ભી.
હજાર ખરાબી સે મિયાં ઉઠે ઔર નથી પોશાક ડાંટ કર બેગ બગલ મેં દબાયા ઔર ઘર સે નૌકરી કી તલાશ મેં નિકલ પડે.
અપની ગલી સે નીકલે. બડી ગલી મેં પહુંચે. બડી સે નીકલે તો સડક પર પહુંચે. “કિધર જાર્યો? અચ્છા, નાક કી સીધ પર ચલો, ફિર દેખા જાયેગા.”
ચલે નાક કી સીધ પર ઔર કિસીકે બાગ કે ખુલે ફાટક મેં ઘુસ ગયે. મિયાંજી કી ચાલ દહરી “૯ દિન ચલે અઢાઈ કેસ ” કી. ઇતની દર પહુંચતે પહુંચતે ૨ ઘટે બીત ગયે. ધુપ તેજ હો ગયી. એક વૃદા કી છાયા દેખ કર મિયાં ને મન મેં કહા “આઓ, યહાં જરા સુસ્તી લે. અભી બહુત દૂર જાના પડેગા. વૃક્ષ કે નીચે ઘાસ પર જા બૈઠે. ઇતને મેં એક જ ભાઈ આ ગયી. અરે ! સફર કી જલદી મેં અફીમ કી ચુસ્કી લેના તે ભૂલ ગયે ? અચ્છી કુછ હરજ નહીં. અબ સહી. મિયાંછ ને મજે સે ચુસ્કી લી ઔર દૂર કી સોચને લગે. અંત મેં છાયા કી ઠંડક પા કર પિનક ઐસી ગહરી હુઈ કિ મિયાંજ ચલ બસે. મતલબ યહ કિ આપ વહીં ઘાસ પર શાંત ચિત્ત હો કર સો રહે.
સૂર્ય ભગવાન કી સવારી અસ્તાચલ કે નિકટ પહુંચ ચૂકી થી. રાત કી દેવી ને અપની મહફિલ કે લિયે લાલ સાડી પહન લી થી ઔર અપને ભંવરે સે કાલે નાગનરૂપી બાલોં કી લટ ઢીલી કરના આરંભ કર દિયા થા. ઐસે હી સમય ઉસ બાગ કે સધન વૃક્ષ તલે અફીમચીશિરોમણિ મિયાં પિસ્તીનખાં કી પિનક ટૂટ ગયી.
અરે ! સબેર–નહીં નહીં–સંધ્યા હે ગયી ! ! ! ઔર મેં સેતા હી રહા ! કયાં ન હે. સફર સે થકા ભી તે બહુત થા. અચ્છા, અબ એક ઔર ચુસ્કી લો ઔર અલ્લાહ કા નામ લે કર આગે બઢો.”
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com