________________
૨૮૮
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમા
પૂરા પ્રબંધ રકખા જાતા હૈ ઔર જો ઇતના ખડા હૈાતા હૈ કિ ગાંવ કે સભી અવસ્થા કે પુરુષ, સ્ત્રી, ઇસમે સુખપૂર્ણાંક ઐઠ સકતે હૈ. સભાભવન કે એક કિનારે એક ચા ચબૂતરા હોતા હૈ ઔર દૂસરે કિનારે વાચનાલય ઔર પુસ્તકાલય. કી' કહી વાચનાલય ઔર પુસ્તકાલય કે લિયે અલગ કમરે રહતે હૈ. ડૅનમા` કે દેહાતી ઇસ બાત કા ખડા ખ્યાલ રખતે હૈં કિ સખકે પઢને લાયક સમાચારપત્ર હી નહીં. વરન સાપ્તાહિક ઔર સમાલેાચનપત્ર ઔર પત્રિકાએ તથા પુસ્તકે મિલ સર્ક, યહ બાત ભી નહીં હૈ કિ યહ લેગ પુસ્તકાલય કી પુસ્તકાં પર હી ભરેાસા રખે. વહ અપને પાસસે ભી પુસ્તકે મંગા મંગા કર પઢતે હૈં ઔર યદિ નિધન હુએ તે કાઇ મિલ કર કિસી પુસ્તક યા સમાચારપત્ર કે મંગાતે હૈં ઔર ખારી ખારી સે પઢતે જિસ ગાંવ કા પ્રબંધ ઉત્તમ હુઆ વાં કે મિલનમદિર મેં પઢને લિખને ઔર ગપ-શપ કે સિવા કાઈ ન કા ઐસા કામ ભા હાતા હૈ જિસમેં ગાંવ કે સારે નિવાસી સંમિલિત હેતે હૈ. જાડે કે મહીનેાં મેં સપ્તાહ મેં કમસે કમ એક દિન સંધ્યા કે સમય ગાંવભર કે યુવક શારીરિક ઉન્નતિ કે લિયે કટ્ટે હાતે હૈં, જહાં એક અવૈનિક પહલવાન સબકા તરહ તરહ કી કસરત સિખલાતા હૈ. સપ્તાહ મેં એક દિન બાલક-યુવા-વૃદ્ધ-નર-નારી વ્યાખ્યાન સુનને કે લિયે આતે હૈ. મહીને મે દે ખાર વાગ્દર્દિની સભા હાતી હૈ, જિસમેં ગાંવ કે સખ લેગ આતે હૈ ઔર વાદવિવાદ કરતે હૈ. નિયમ સિખલાને કે લિયે વિશ્વવિદ્યાલય કે વિદ્યાર્થી ભી આતે હૈ. મહીને મે । ખાર ગાન ખાને કી મડલી ભી અપના ગુણુ દિખલા જાતી હૈ, કભી કભી નિજી નાટક મડલિયાં લેગાં કે ચિત્ત કા પ્રસન્ન કર જાતી હૈ.
વ્યાખ્યાનદાતાઓ કા કભી કભી પુરસ્કાર દે દિયા જાતા હૈ, પરંતુ અધિકતર વ્યાખ્યાનદાતા લાકસેવા ઔર પરાપકાર કે વિચાર સે હી કામ કરતે હૈ; કાંકિ યહ યા તા કિસી કાલેજ કે પ્રૂફેસર હુયે યા વિદ્યાથી યા રાજનીતિજ્ઞ જો ગાંવ કા સુધારના ભી ઐસા હી કવ્ય સમઝતે હૈ જૈસા પઢના–પઢાના.
òાટે સે ગાંવ મેં ભી એક રાજનીતિક સંસ્થા હાતી હૈ, જો ગવનમેંટ કે કામાં કે ધ્યાન સે દેખતી રહતી હૈ ઔર ઉચિત કામ કે લિયે બધાઇ તથા અનુચિત કે લિયે ચેતાવની દેતી રહતી હૈ. એક ઐસી સંસ્થા ભી હૈાતી હૈ, જિસમે લાગ તરહ તરહ કે અસ્ત્રશસ્ત્ર ચલાના સીખતે હૈ, જિસસે કામ પડને પર દેશ કી રક્ષા કર સકે. પ્રાયઃ પ્રત્યેક ગાંવ મેં એક કૃષિસુધારિણી સંસ્થા ભી હૈાતી હૈ, જિસકે સદસ્ય યહુ વિચાર કરતે હૈં કિ ભૂમિ કી ઉપજ કિસ પ્રકાર બઢાઇ જાય. ઈસીકે સાથ સાથ સહયાગ સમિતિ ભી હૈાતી હૈ, જિસકે દ્વારા ગાંવ કે સબ આદમી આવશ્યક સામગ્રી ખરીદતે ઔર અપને ખેત કી ઉપજ એચતે હૈ. યહ સખ સમિતિયાં સરકારી કૃષિવિભાગ સે સંબંધ રખતી હૈ, જિસકા કામ યહ હૈાતા હૈ કિ નવીન અનુભવ કી ખાતે કિસાનાં કા અતલાતા રહે ઔર અપને કર્માચારિયોં કા દેહાતાં મે ઇસ લિયે ભેજા કરે કિ જે ખાત લાગેાં કી સમઝ મેં ન આવે ઉસે અચ્છી તરહ સમઝા દે.
ન મિલનમંદિર, કૃષિસુધારિણી સમિતિયાં તથા વ્યાખ્યાનોં સે હી ડેનમાર્ક કે ગાંવ મેં જૈસી આદશ ઉન્નતિ હૈાની ચાહિયે હૈાતી હૈ, પરંતુ વહાં કે નિવાસી ઇતને સે હી સંતુષ્ટ નહીં રહતે. કિસાન હાઇસ્કૂલ ઔર કૃષિવિદ્યાલય સે ભી કામ લેતે હૈ. ડેનમાર્ક કી કુલ જનસ`ખ્યા તીસ લાખ હૈ, જિસકે લિયે ૭પ હાઇસ્કૂલ હૈ, જહાં કિસાન હી નહીં વન કિસાનોં કી સહાયતા કરનેવાલે મજૂર ભી જાડે કે દિનાં મેં જન્મ કુછ કામકાજ નહીં રહતા ઇતિહાસ, સાહિત્ય, અર્થશાસ્ત્ર, રાજનીતિ, સ્વાસ્થ્ય, વિજ્ઞાન ઔર અન્ય ઉપયોગી ખાતે સીખતે હૈં. પ્રતિવર્ષ દસ સહસ્ર શિક્ષાથી જિસમેં એક તિહાઈ મજૂર હાતે હૈ... સત્તારે (અવકાશ) કે મહીને મેં હાઇસ્કૂલ મેં જાતે હૈં. યહુ જખ પઢ કર્ અપને અપને ગાંવાં કે લૌટતે હૈં તમ ને પુછ નયી નયી ખાતે સીખતે હૈં ઉનકા વ્યાખ્યાતાં ઔર વાદિની સભાઓ દ્વારા ગાંવવાલાં કે સીખાતે હૈ. ઇન વાદવિવાદોં સે ડેનમા` કે કિસાનેાં કેા ખડા લાભ હાતા હૈ. નિસે ઉનકી બુદ્ધિ તીવ્ર હી નહીં હૈાતી વર્ન ઉનકા ઐસી ખાતાં સે ભી પ્રેમ હા જાતા હૈં જિનકા ઉનસે વિશેષ સંબંધ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com