Page Text
________________
९६-एक आदर्श कार्यकर्ता ઉસકા નામ થી બેમા ઔર કામ થા ક્ષવિશેષ તથા પીપલ લગાના, ઉનકી રક્ષા કરના ઔર સાર્વજનિક જળાશય કે સાફ કરના. વહ ગરીબ, ઈસી કારણ અવિવાહિત જાટ થા: એક ગૃહસ્થ કે યહાં સાધારણ નૌકર થા. દિનભર અપની નૌકરી કા કામ કરતા થા ઔર રાત મેં પીપલ કા, ઉસકા સારા અવકાશ–નહીં–નહીં, વિશ્રામ કાલ ભી ઇસી કામ મેં ખર્ચ હોતા થા. પૌ-માઘ કા જાડા ઔર વૈશાખ-૪ કી ધૂપ કોઈ ભી ઉસકે માર્ગ મેં રડે ન અટકા સકતી થી. હમ લોગ કહતે હૈ “ભાઈ ! અમુક કાર્યકરના તે ચાહતે હૈ; પર, કથા કરે, અવકાશ હી નહીં મિલતા !” પરંતુ પરાધીન હોને પર ભી ઉસે અવકાશ કી કમી નહીં હુઈ, ? ઈસ લિયે કિ ઉસમેં કામ કરને કી લગન થી.
રાત કે બારહ બજે કા સમય થા, એક સંબંધી કે બિદા કર કે લૌટ રહે થે કિ પીપલ મેં ખલબલાહટ-સી સુન પડી. “કૌન?' પૂછને પર ઉત્તર મિલા “ખેમા !” “કયા કર રહે હો?” પીપલાં મેં પાની દેરહા ઇ.” “ઇસ સમય ?'” “હાં, આજ ઔર દિનોં સે થેડી જલદી આંખ ખુલ ગઈ.'
ઇસ નિશીથ કાલ મેં જબ સારા સંસાર નિદ્રાદેવી કી ગોદ મેં વિશ્રામ કરતા હૈ, યા તે અપને અધે માતા-પિતા કે લિયે પાની લાને શ્રવણકુમાર જા સકતા હૈ, યા કિસી પરમાર્થ કે લિયે એમાં કે સદશ પરોપકારી જીવે.
ઉસને પીપલ, નીમ આદિ વૃક્ષ રોક લગાય, જિનકી ઠંડી છાયા કા ઉપયોગ પ્રત્યેક આદમી કર સકતા હૈ. હમ કિસી આદમી કા ડા-સા ઉપકાર કર દેતે હૈ, તે ઉસે જન્મભર કે લિયે અવસાન સે લાદ દેતે હૈ ઔર ચાહતે હૈં કિ વહ કભી હમેં ઇસકા બદલા ભી દે કિસી સંસ્થા મેં દાન દે કર ચાહતે હૈ કિ વહ હમારી કીર્તિ પતાકા દેશદેશાન્તર મેં ઉડા દે. ભલા વહ ઈન વૃક્ષો સે કિસ બદલે કી આકાંક્ષા કરતા થા ? બેચારે જડ વૃક્ષ ઉસકી કીર્તાિ-પતાકા કહાં તક ઉડા સકતે થે? પર, ઉસે ઇસકી પર્વાહ નહીં; વહ તે નિઃસ્વાર્થ ઔર મોન કાર્યકર્તા થા.
બરસાં બીત ગયે, વડ ધીરે-ધીરે વૃદ્ધ હોને લગા; અંત મેં ઉસકી ઈકિયાં શિથિલ હે ગઈ, બુઢાપે સે લડને કી શક્તિ ન રહી. યહ દેખ કર કુછ ઉદાર સજજનો ને ઉસકી થેડી સી વૃત્તિ બાંધ દી, જિસસે વહ અપના નિર્વાહ કર લેતા થા. ભલા ઉસકી આવશ્યકતા હી કિતની થી ? પેટ ભરને કે દો રેટી ઔર તન ઢાંકને કે ગજ ભર કા ટુકડા.
પર વહ થક કર મુંક મેડનેવાલા નહીં થા, વહ તે બંદા બહાદૂર કા પરિભાષિત વીર થા. શૂરા સેઇ જાનિયે જે લડે દીન કે હેત, પુરજા પુરા કટ મરે કભી ન છોડે ખેત,
અબ ભી વહ ખાલી ન બૈઠતા, પપલાં કી રક્ષા ઔર તાલાબ કી સફાઈ કે લિયે ભરસક પ્રયત્ન કરતા હી રહતા થા.
રાત્રિ કા ચૌથા પહર થા, વહ તાલાબ કા ઘાટ ધ રહા થા; મિરગી કે દૌરા હુઆ (ફેફરું ચઢી આવ્યું ધમ સે તાલાબ મેં જા પડી. પિતા કી ગોદ મેં પુત્ર કી નાઈ વહ સદા કે લિયે સે ગયા. ઇસી તાલાબ કે સાફ કરને ઔર ઇસીસે વૃક્ષે કે લિયે પાની લે જાને મેં ઉસને તન-મન-ધન તે સમર્પણ કિયા હી થા. અંત મેં દૈવ ગતિ સે જીવન ભી સમર્પિત હે ગયા.
યહ દરિદ્ર, અશિક્ષિત અએવ હમારે શબ્દોં મેં મૂખ મનુષ્ય હી હમારા આદર્શ બનને યોગ્ય હૈ. હમ કામ કરતે હૈ ડા, ઔર શોર મચાતે હૈ અધિક. હમારે પ્રત્યેક કામ મેં ધન, જન, અવકાશ આદિ ન માલૂમ કિતની આવશ્યકતા ચીન કી દવાર બન જાતી હૈ, પર ઉસે ઇનમેંસે એક ભી ચીજ કી કમી ન હ. લોગ અપને આપ હી વૃક્ષ કી રક્ષા કે લિયે સહાયતા દેતે પર આજ ઉનકી પર્વાહ કિસી ભી નહીં . કોંકિ કોઈ આગે ચલનેવાલા નહીં હૈ. અતવ પ્રત્યેક કાર્ય કે લિયે આવશ્યકતા હૈ એક નિઃસ્વાર્થ ઔર મૌન કાર્યકર્તા કી. ફિર કામ દેખ કર સહાયતા કરનેવાલે તે અનેક મિલ હી જાતે હૈ, કોંકિ દુનિયા અંધી નહીં હૈ. યહ કસૌટી હૈ, જિસપર કરો જાને કે બાદ ખૂઠે કા અનાદર ઔર સચ્ચે કા આદર હતા હી હૈ. કામ શુર કરતે હી જે લોગ સે સહાયતા પાને કી આશા કરતે હૈં વે “અરહણ કી ચોરી ઔર સૂઈ કા દાન’ કર કે વિમાન કી બાટ જોહ હૈં. (ચત્ર-૧૯૮૫ના “ત્યાગભૂમિ'માં લેખક શ્રી. લક્ષ્મીત રાયણ પચીસિયા)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |