Page Text
________________
२००
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમા
७९ - स्त्रियों के लिये आयुर्वेद - शिक्षा
ભારતીય મહિલા-મંડલ કે સ્વાસ્થ્ય કા કિતના ભીષણ હ્રાસ હૈ। ચૂકા હૈ, ઈસ એર પ્રત્યેક દેશવાસી કા ધ્યાન આકૃષ્ટ હાના આવશ્યક હૈ. મૈને અપને ૫-૬ વ કે આયુર્વેદ-અધ્યયન-કાલ મેં યેાગ્ય ચિકિત્સકમાં કે સાથે ધર્માં ચિકિત્સાલયોં મેં બૈઠ કર જો દશા સ્વયં દેખી ઔર સુની, ઉસકા સ્મરણ કર મુઝે મહાન દુઃખ હેાતા હૈ. અતઃ સ્ત્રિયો મેં સ્વાસ્થ્ય-વિજ્ઞાન કા પ્રચાર કિયા જાય ઈસ વિચાર કે કાર્યરૂપ મેં પિરણત કરને કે લિયે ઇસ બાત કી આવશ્યકતા હૈ કિ એક અખિલ–ભારતીય નારી વૈદ્યક વિદ્યાલય' કી સ્થાપના હૈ!, જિસકે સાથ એક બૃહત નારી– ચિકિત્સાલય ઔર નારી-છાત્રાવાસ ભી રહે. સ વિદ્યાલય કી શાખા પ્રત્યેક પ્રાંત મેં સ્થાપિત કર કે, જિલે–જિલે ઔર નગર--નગર મેં ઉનકા જાલ ફૈલાયા જાય, જિસકે દ્વારા સ્ત્રિયોં મેં સ્વાસ્થ્ય-વિજ્ઞાન કા ભલી પ્રકાર પ્રચાર હાને સે ઉનકા સ્વાસ્થ્ય સુધર સંકે
મૈતે આયુર્વેદ કી સેવા કરને કી પ્રતિજ્ઞા કર લી હૈ. ઇસ કારણ મેરા યહ વિચાર હૈ કિ સ કાર્ય કા શ્રીગણેશ હરિદ્વાર સે હી કિયા જાય; યાંકિ યહ એક પ્રસિદ્ધ તીથ હૈ, યહાં પર ધન પર્યાપ્ત મિલ સકતા હૈ, પવિત્ર ગંગાતટ હૈ, યહાં કા જલવાયુ ઉત્તમ હૈ, પર્વતાં મેં અનેક પ્રકાર કી ઔષધિ પહચાનને ઔર સ ંગ્રહ કરને કા ભી વિદ્યાર્થિયાં કૈં સુભીત હૈ. યહાં પર નિકટ હ। બાબા કાલી કમલીવાલે કા વૈદ્યક–વિદ્યાલય, ગુરુકુલ કાંગડી કા વૈદ્યક-વિભાગ ઔર પ્રસિદ્ધ ઋષિકુલ વૈદ્યક કાલેજ આદિ તીન ચાર વૈદ્યક સંસ્થાયે હૈ. કઇ અચ્છે વિદ્વાન વૈદ્યો કા લી નિવાસ હૈ. ઇસમેં સંદેહ નહીં કિ એક અચ્છા નારી-વૈદ્યક-વિદ્યાલય (જિસમે` ડૅાકટરી ઔર વૈદ્યક દેનાં પ્રકાર કી શિક્ષા કા પ્રબંધ હા) ખેાલ કર ચલાને કે લિયે કઇ લાખ રૂપયે કી આવશ્યક્તા હૈ. પરંતુ પ્રારંભ સે સખ મે` ખડી કિનાઇ આયુર્વેદ કી વિદુષી અધ્યાપિકાએ મલને કી હૈ. ઇસ અભાવ કા પૂર્ણ કરને કે લિયે મને ચેષ્ટા કર કે ઋષિકુલ વૈદક કોલેજ (હરિદ્વાર) કી પ્રખ`ધક–સમિતિ સે યહ પ્રસ્તાવ સ્વીકાર કરા લિયા હૈ કિ વહાં પર સ્ત્રિયાં કૈ પઢને કી આજ્ઞા હા. વડાં વિદ્યાપીઠ કી વૈદ્ય-વિશારદ, આચાય તથા ઇન્ડિયન મેડિસન ખેર્ડ કી નિયત પરીક્ષા (જિસમે` આધી ડાક્ટરી ઔર વૈદ્યક પઢાઇ જાયગી) કા પ્રખ`ધ હાગા. બાહર સે આનેવાલી દેવિયોં કે લિયે છાત્રાવાસ હાના આવશ્યક હૈ. પ્રારંભ મે કૈવલ ૧૦ છાત્રાઓ કે લિયે હરિદ્વાર મે એક કિરાયે કા મકાન લે કર કાર્ય આરંભ કિયા જાયગા.
ઉપરાક્ત વિદ્યાલય મેં ૧ અગસ્ત સે પાયક્રમ આર્ભ હુઆ કરતા હૈ. જિનકા ઇચ્છા હૈ। વે ‘પ્રિન્સિપાલ, ઋષિકુલ વૈદ્યક કાલેજ, હરદ્વાર' કે પતૅ પર પત્ર લિખ કર પાઢ–વિધિ મંગા કર દેખ સકતી હૈ. (ચૈત્ર-૧૯૮૪ના ‘‘ત્યાગભૂમિ''માં લેખિકાઃ-શ્રીમતી હુકમાદેવી છાત્રા)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |