________________
- હમને કયા દેખા? કી પુણ્યભૂમિ ભી અનેક શહીદ કે રક્ત સે લાલ હુઈ થી. તુમહારે ઇસ રક્તબીજ કે પ્રભાવ સે ઇસ દેશ કે જરે જ વહ શક્તિ આવે જિસસે કરડે યુવકે મેં અપને આદર્શ કે લિયે મર મિટને કી ભાવના કા ઉદય હે. યદિ ઐસા હો સકે તો કૌન કહ સકતા હૈ કિ તુમ્હારે રક્તબીજ મેં બટ-વૃક્ષ સે ભી કહીં અધિક ઉત્પાદનશક્તિ નહીં હૈ?
અનુતાપ કી આગ અરે , નિર્બલે કી પસીને કી કમાઈપર ઊંચી ઊંચી અટ્ટાલિકાઓ મેં અઠખેલિયાં કરનેવાલે જંતુ ! અપની અન્યાયપૂર્ણ કૃતિ પર નજર ડાલ કર તો દેખ ! કહીં તેરે કામે સે પડૌસિયે કે ધક્કા તો નહીં લગ રહા હૂ અપની કમાઈ કી ધૂન મેં કહીં દીન-દુઃખિયાં કે હિત કે તો નહીં કુચલ રહા ? તૂને જે વિપુલ ધનરાશિ ઈકઠી કર કે રખ છોડી હૈ, તુઝે ૫તા હૈ કિ ઉસકા એક એક કણ કિસકે પુરુષાર્થ કા ફલ હૈ? ક્યા તુઝે પતા હૈ કિ જિસ ઉંચી અટ્ટાલિકા મેં તૂ ઉન્મત્ત બના હુઆ પડા અપને મનુષ્યોચિત કર્તવ્ય કી અવહેલના કર રહા હૈ ઉસકી એક એક દીવાર–નહીં નહીં એક એક ઈટ-કિસકે પસીને સે બનાઈ ગઈ હૈ? કયા તૂને કભી સ્વપ્ન મેં ભી સોચા હૈ કિ જ મજદૂર તેરે વિશાલકાય ભવને કે ખડા કર ચલા ગયા, વહ કહાં કિસ ઝોંપડે મેં અન્ન-વસ્ત્ર કે બિના અપની મૌત કી ઘડિયાં બિન રહા હૈ? અબ ભી સમય હૈ કિ તુમ અપને શાનદાર ભવન સે નિકલ કર ઉન લોગે સે ગલે મિલ જે તેરી જુલ્મ ઔર જ્યાદતિયાં કે શિકાર હુએ હૈં, ઉન દીન-દુઃખિયાં કે આંસુ પછ, જિનકે ગાઢ પસીને કી કમાઈ પર તૂ સુખ સે અઠખેલિયાં ખેલતા હૈ. ઐસા ન હૈ કિ સમય નિકલ જાને પર અપની ભૂલ સે તુઝે આજીવન અનુતાપ કી આગ મેં જલના પડે.
(“વીરસદેશ” માસિકમાં લેખક શ્રી સુરેન્દ્રછ શર્મા )
२२-हमने क्या देखा? शैय्या पर सड़ कर देखा है मरते कायर कूरों को। विमल वीर गति पाते देखा समर-भूमि में शूरों को ।। अग्नि में पड़ कर देखा है उज्ज्वल होते कुन्दन को ।
और सुवासित होते देखा घोर रगड़ से चन्दन को ।। देखा पर-प्रकाश के कारण दीपक देह जलाते हैं। बीज वृक्ष, मृदु फल देने को मिट्टी में मिल जाते हैं । भाग्य भरोसे रह कर देखा कर्म-हीन नर रोते हैं। किन्तु स्वावलम्बी जन अपना पल भी व्यर्थ न खोते हैं। देखा प्रण पर प्रणवीरों को हँस-हँस कर मर जाते हैं। बन करके आदर्श जगत में नाम अमर कर जाते हैं । सैनिक-शूर सिपाही देखे बाधा अगणित सहते हैं। मातृ-भूमि के हित में वे नित किन्तु डटे ही रहते हैं।
(“વીરસદેશ” માસિકમાં લેખક-શ્રીયુત દિવ્ય કવિ)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com