________________
૩૮૦
શુભસ’ગ્રહ-ભ ગ ચોથા
१७५- मैं भारत की सन्तान हूं-साधुवर वास्वानी का आदेश
મેં ભારત કી સતાન . ' યદિ યુવક ભારતીય આદર્શ કા સમઝે ઔર ઉસે અપને દૈનિક વ્યવહાર મેં લાને લગે, તબ તેા ફિર ભારતવર્ષાં એક નવીન રાષ્ટ્ર હી હા જાયે.
એક વિદ્યાથી ને પ્રસન્નચિત્ત સે મેરા અભિવાદન કિયા. મને સાચા કિ હમારે દેશ કે આધ્યાત્મિક પુત્રે કે લિયે આશ્રમેાં કી સ્થાપના કૌન કરેગા ?
વર્તમાન કાલ મેં ભારતીય આર્દશ કે જ્ઞાન એવં આધુનિક જીવન કી સામાજિક એવ` આર્થિક શક્તિયાં કે જ્ઞાન સે ભરપૂર આત્રમાં કી આવશ્યકતા હૈ. અસે આશ્રમેાં ! મૈં શક્તિ-આશ્રમ કી સંજ્ઞા દૂંગા. ભારતીય યુવક સંધ કા પ્રધાન ઉદ્દેશ્ય ઐસે આશ્રમાં કી સ્થાપના કરના હૈ.
મૈં ઉસ દિન કી પ્રતીક્ષા મેં જબ અસે પૂર્ણ આશ્રમ અશુભ ભારત કે યુવક્રાં કૈા સ્થાન–સ્થાન પર સત્ય ઔર પ્રેમ કે પ્રસાર કે લિયે-નિધતાં, અછૂતાં તથા ગ્રામીણાં કી સેવા કે લિયે અપની એર આકર્ષિત કરેંગે. મિટ્ટિ યા પથ્થર કે રૂપ મેં ભી પરમાત્મા કેા માનને એવં ઉસકી પૂજા કરનેવાલે યુવક ધન્ય હૈ. બ્રહ્મચર્યં સે પરિપકવ એવં સેવાભાવ સે ઐસે યુવક હી ભવિષ્ય મે’ રાષ્ટ્રનિર્માણ કરેંગે.
મૈં ભારત કી સંતાન ક્રૂ'' સાય’-પ્રાતઃ પ્રતિદિન યડી મ`ત્રકા જપ કરે. તુમ ભારત કી સંતાન હા. તુમ્હારે અંગપર, તુમ્હારે શરીરપર ઉસીકા અધિકાર હૈ; અતઃ ઉસે શુદ્ધ, કામલ ઔર શક્તિ સપન્ન રખ્ખા! મૈં તુમસે શક્તિ, દૃઢતા એવં સ્વાસ્થ્ય કે આશ્રમ મે શિક્ષા પાને કી આશા કરતા .
તુમ ભારત કી સંતાન હેા. તુમ્હારે મસ્તિષ્કપર ઉસકા અધિકાર હૈ. અતઃ અધ્યવસાય કરે, વિચાર ઔર નિરીક્ષણ કરો. વર્તમાન યુગ કે સસારકી શક્તિયોં કા અર્થ સમઝેડ. સાથ સાથ ઉન આદર્શો. કા મૂલ્ય એવ' સંદેહ ભી સમઝે, જિનકે કારણ ભારતવર્ષ અતીત કાલ મે એક મહાન્ રાષ્ટ્ર થા. તુમ ભારત કી સંતાન હૈ!, અતઃ ચારિત્રગાન કરેા. સાદગી ઔર હિંમત કા અભ્યાસ ડાલે. સત્ય-નિષ્ઠા કે પીછે ભેદ-ભાવ કા ભૂલ જાએ.. તુમ ભારત કી સતાન હે; અતઃ ઉસકે લિયે અપના મસ્તિષ્ક, હૃદય ઔર ઇચ્છાશકિત-સબ કુછ અણુ કર દે. યે સબ ઉસીકે હૈં. અતઃ દરિદ્ર નારાયણેાં સે ધૃણા ન કરે; બલ્કિ માતા કી સંતાન સમઝ કર ઉનકા અભિવાદન કરે.
અતીત ભારત હી નહીં, પ્રાચીન ગ્રીસ મેં ભી વયાવૃદ્ધ મહાપુરુષ કે હાથ મે શિક્ષાપ્રણાલી નિર્ધારિત કરને કા અધિકાર થા. એથન્સ નગર મે ઈસકા એક મહાત્સવ ભી હૈ।તા થા. આધુનિક કાલ કે અધિકાંશ યુવક ખી॰ એ॰ (અચલર આફ આર્ટસ )હેતે હૈ, પર ન તો વે અચલર (કુમાર) હી હાતે હૈં ઔર ન ઉન્હેં કલા (આર્ટસ)કે ‘ક’કા હી જ્ઞાન રહતા હૈ. એથન્સ કે યુવાં કે મનુષ્ય કી ઉપાધિ દી જાતી થી ઔર વાં કે યુવક “એથન્સ કે મનુષ્ય” ( મેન એફ એથન્સ) કહલાતે થે. ઉન્હે` એક પ્રતિજ્ઞા કરતી હોતી થી. જિસે સાથેાન કી પ્રતિજ્ઞા’ (એથ એક સોલાન) કહતે થે. `ઉસ પ્રતિજ્ઞા કે અનુસાર વે ન તે હથિયારેાં કે હેડ સકતે થેઔર ન અપને ભાયાં કા તિરસ્કાર કર સકતે થે. ભારતવષઁ । ભી આજ ઐસે હી ‘ મનુષ્ય ’ કી આવશ્યકતા હૈ, જો ઐસે હી જ્ઞાન કા પ્રસાર કરે, નવયુવકૈા! મનુષ્યત્વ કે પ્રાપ્ત કરા, શક્તિ કા ઉપાર્જન કરેા ઔર ઉસસે ભારતીય આદશ પ્રાપ્ત કરી, તુમ્હારી હી` શક્તિ સે ભારત લેાક કી સેવા કરને મેં સમ હૈગા.
(‘હિંદૂપચ”ના એક અંકમાંથી)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com