Page Text
________________
nnnnnnnnncona
રામસ્વરૂપ શ્રી રામનવમી
૩૫ કહા–બાબુજી ! ટાંગે મેં કોઈ આયે હૈ ઔર બેઠક. મેં બૈઠે હૈ.
બેઠક મેં જાકર રામસ્વરૂપ ને દેખા, કિ જગન્નાથપ્રસાદ કુર્સી પર બૈઠે હૈ. યે ઇનકે કૅલેજીય મિત્ર છે. ઈન દોને મેં પરસ્પર વિશેષ સનેહ હોતે હુએ ભી વિચારે મેં એકમત ન થા. દોને ધર્મસંબંધી બાતેંપર ન જાને કિતની બાર વાદાનુવાદ કર ચૂકે થે ઔર ન માલૂમ કિતની બાર ઇસ પારસ્પરિક મતભેદ કે કારણ આપસ મેં મનમુટાવ હુઆ થા. ઉસ પર ભી ઉનકા સ્નેહબંધન ન તૂટા થા. હદય કી તંત્રી વૈસી હી બન રહી થી. રામસ્વરૂપ ને કુશલ–સમાચાર પૂછા. આને કા કારણ કુછ ન જાન પડા. સિર્ફ મુલાકાત કે લિયે આયે હોંગે યહી રામસ્વરૂપ ને સમઝા.
દસ બજ ચૂકે થે. રામસ્વરૂપ ને કહા-ભૈયા જગન્નાથ ! ચલિયે, મંદિર કે દર્શન કરતે હુએ સ્નાન ભી કર આયે.
- જગન્નાથને કહા–મં ન જાઉંગા. કુઍ પર હી નહી લુંગા. દર્શન બર્શન સે કયા લાભ હૈ? ઉસસે હમેં કોઈ સંબંધ નહીં; જુલા દેખા હુઆ હૈ.
રામસ્વરૂપ ને કહા–ભૈયા ! યહ તે આપકી ઇછા હૈ. ચલિયે અથવા ન ચલિયે–યહ તો ઠીક હી હૈ; કિંતુ આપને કહા, કિ ઉસસે હમેં લાભ નહીં. યહ કહાંતક ઉપયુક્ત હૈ? સેચિયે. “હાં, ઇસમેં આપકા કોઈ દેવ નહીં હૈ. યહ તો શિક્ષા કા પ્રભાવ છે, જે હમ લોગે કે
ઐસા બના રહી હૈ. મેં આપકે ઉદાહરણ સે યહ નહીં કહ રહા હું, કિંતુ મિં પ્રતિદિન વહી દેખતા દં. હાઈસ્કૂલ કે અધિકાંશ વિદ્યાથી આપ હી કે સમાન ઉત્તર દેતે હૈં. ઉનમેં નાસ્તિકતા ઇતની ભર ગયી હૈ, કિ વે ધર્મ કિસ ચિડિયા કા નામ હૈ, યહ જાનને કી કશીશ હી નહીં કરતે. ઔર ન ઉસ ઓર ઉનકા કા હી હૈ. ભલા બતાવે, જબ હિંદ-બાલકે કી ઐસી દશા હૈ, તબ હમ કહાંતક આશા કરે', કિ હિંદૂ-જાતિ ફિરસે સુધરઃ જાયેગી; પરંતુ ઉનકે વિચાર કે હમ લોગ યહી કકર ટાલ દેતે હૈ, કિ વે ઉસ પરિસ્થિતિ મેં હુએ થે, જે ઉન્હેં ઐસા બનાને મેં સહાયક થી. અબ તે જમાના ઐસા આ ગયા હૈ, કિ હમ પગ-પગપર નીચે ગિર રહે હૈ. ઉઠે તો કૈસે ઉઠે' ? કહિયે, જિનકે વિચાર એસે હૈં, ઉનસે આપ ક્યા આશા કર સકતે હૈ ? વર્તમાન શિક્ષા ઉન એસે ગઢે મેં ઢકેલ રહી હૈ કિ વે ઉસસે નહીં નિકલ સકતે. યદિ દૂસરા કોઈ ઉન્હેં નિકાલને કા પ્રયત્ન કરતા હૈ, તો ઉસે નીચે ગિરે હુએ લોગ અપની એર ચુમ્બક-પથ્થર . કી નાઈ ખીંચ લેતે હૈ. આજ કયા કરના થા ઔર લોગ કયા કર રહે હૈં. અધિકાંશ અંગ્રેજી પઢે હુએ હાઈસ્કૂલ કે વિદ્યાથીઓ કા વ્યવહાર અપસે છોટાંપર કેસા હો રહા હૈ; ઉનકી કિતની બઢ ગયી હૈ; ઉનકા હદય કિતના કઠેર બન ચૂકા હૈ, યે અપની વિદ્વત્તાપર કિતને ફલે હુએ ઘૂમતે હૈ–ચહ બતલાને કી જરૂરત નહીં હૈ. ઉનસે ઉનકે ધર્મ કી બાતે કે પૂછો, તો તે અધિકાંશ બાતે ન બતા સકેગે. તે છોટે-છેટે બાલક કે સતા કર અપની તાકત કા ધમંડ કરતે હૈ, ન જાને ઉનકી પ્રવૃત્તિ કેસી બદલ ગયી હૈ? ઉનકે ઍ-બાપ સમઝતે હૈ. બેટી પઢકર વિધાન હો રહા હૈ, કિંતુ શિષ્ટતા કહાંતક હૈ, પતા નહીં! ઉનકે હૃદય મેં, શ્રીરામ ઐસે પવિત્ર કર્મ કરનેવાલોં કા આદર્શ કહાંતક હૈ, ઈસકા નિર્ણય આપ સ્વયં કર સકતે હૈ. જે રામ નીચ સે નીચ જાતિવાલોં કે સામને બુક કર ચલતે થે, ઉન્હીં કી સંતાન આજ અપને અછૂત ભાઈ કે ગલેપર છુરી ચેલાને કે લિયે તૈયાર હૈ—વહ પણ ઉઠા કર મારને કે લિયે ખડી હૈ. જિને રાવણ સરીખે રાક્ષસે કા નાશ કિયા હૈ, ઉનકી સંતાન પત્ત કે ખડકને સે ડર જાતી હૈ. ભલા બતાઇયે, ઈસસે હમ કયા અ૫ની ઔર દેશ કી ઉન્નતિ કર સકતે હૈ?
જગન્નાથ-ભાઈ! તુમને તે થોડી દેર મેં મુઝે ખાસા એક વ્યાખ્યાન હી સુના દિયા. ચલિયે, મેં ચલતા હું. આજ સે મેં ઇસ બાત કી પ્રતિજ્ઞા કરતા હું, કિ ઇન ધર્મસંબંધી બાતે કી જ કર, ઇસે ઉન્નત દશા મેં પહુંચાને કે લિયે મેં જી-જાન સે પ્રયત્ન કરૂંગા; ઔર ઉન્હીં રામ સે પ્રાર્થના કરૂંગા, કિટૂ મુઝ મેં સાહસ ઔર ધૈર્ય દે; તાકિ મેરા કામ નિર્વિધ પૂરા હૈ જાયે.
(“હિંદૂપંચ”ના “રમાંકમાં લેખક શ્રી રૂપચંદ્ર સિંહ વર્મા વિદ્યાર્થી')
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |