________________
૩૩૮
ખાસ હક્કો પહેલાં શહેનશાહના હતાં તે શગુનો ભોગવતા હતા. જ્યારે કોઈપણ શગુનની સવારી રસ્તામાંથી નીકળવાની હોય ત્યારે રસ્તાપરના એકેએક ઘરપર પોલીસની ચોકી બેસી જતી. ઘરની બારીઓના પડદા નંખાઈ જતા, ઘરની અંદર સળગતા અગ્નિને ઓલવી નાંખવામાં આવતો, બધા કૂતરા અને બિલાડીઓને પૂરી દેવામાં આવતાં અને બધા લોકોને રસ્તામાં હારદેર ઊભા રહી જમીનપર હાથ અડકાવી અને હાથ પર માથું ટેકવી શગુનને નમવું પડતું. દરેક શગુન પાસે તેને પોતાને ઘણો મોટો અંગત રસાલો રહેતો. એના રસાલામાં ચાર વિદુષકે રહેતા તથા આઠ સંસ્કારી સ્ત્રીઓ કોઈપણ જાતના સંકોચ વિના એની સેવામાં તૈયાર રહેતી. દરેક શગુન પાસે સલાહ આપનાર બાર મંત્રીઓ હતા. એ ઉપરાંત જાપાનની સમાજરચનામાં નાનામોટા ઠાકોરો અથવા ઉમરા હતા. દરેક ઉમરાવ પાસે પિતાના સમુરાઈ ( જાપાનની ક્ષત્રિય કેમનું નામ ) હતા. એ ઉમરાવોના બધા મળીને સમુરાઈની સંખ્યા દશ લાખ સુધી પહોંચતી હતી. દરેક સેમરાઈ પિતાના માલિકની સેવા કરવા માટે તલવાર સાથે તૈયાર રહેત. જેમ ચીનની અંદર દરેક નાગરીક વિદ્વાન હો જ જોઈએ એમ મનાતું તેમ જાપાનની અંદર નાગરીકનું લક્ષણ વિદ્વાન થવામાં નહિ પણ તલવાર લટકાવવાનું કે સામુરાઈ થઈ લડવાનું હતું. સમુરાઈ લકે વિકતાને ધિક્કારતા હતા અને તલવારને ચાહતા હતા એકેએક સમુરાઈ સરકારી કરવેરામાંથી મુક્ત હતા. તથા પોતે જે લોકની સેવા કરતો હતો તેની પાસેથી અનાજ મેળવતો હતો. કઈ કઈવાર રણભૂમી પર પિતાના માલિક માટે માથું આપી દેવાની મહેનત સવાયનો બીજે કોઈપણ શ્રમ સેમેરાઈને કરવાને નહતો. સમુરાઈની તલવાર એને તે શણગાર હતી. જાપાનના લશ્કરવાદે સમુરાઈની તલવારને યથેચ્છ વિહાર પણ આપ્યો હતો. સમુરાઈની તલવાર જ્યારે નવી હેય તથા એ તલવારની ધાર જોવાનું એને મન થયું હોય ત્યારે કોઈ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
