Page Text
________________
૧e
પાટનગર પાટલીપુત્ર પર ચડ્યો. પાટલીપુત્રમાં બળવો જગાવ્યું તથા નંદરાજાની ગાદી લઈ લીધી. નંદકુળને નાશ થયો ને મૌર્ય વંશ ગાદી પર આવ્યું.
ચંદ્રગુપ્તના શૌચે, હિંમત અને ચાણક્યના રાજકીય ડહાપણે ચન્દ્રગુપ્તના મગધ રાજ્યને હિંદમાં સર્વોપરી બનાવ્યું. જ્યારે સીરિયાના રાજાને મેગેસ્થિનીસ નામને દૂત પાટલીપુત્ર આવ્યો ત્યારે મત્ત બનેલા ગ્રીક લોકોને એણે હિંદની જાહોજલાલી અને સંસ્કૃતિનું સુંદર ખ્યાન કરી બતાવ્યું. મેગેસ્થિનીસની ભાષામાં તે સમયનું હિંદ નીચે પ્રમાણે હતું. “હિંદમાં ગુલામીન ધંધે બીલકુલ ચાલતે નહતો. કામધંધા પ્રમાણે આખી પ્રજાને ચાર ભાગમાં વહેંચી નાખવામાં આવી હતી. લોકે સુખી સાદા અને કરકસરીઆ હતા. યજ્ઞમાં ભગવાનને પ્રસાદ તરીકે દારૂ લેવા સિવાય તેઓ કદિ દારૂ પીતા નહિ. વ્યવસ્થા એટલી બધી સરસ જળવાઈ રહી હતી કે એ લોકોને અદાલતમાં ભાગ્યેજ જવું પડતું હતું. લોકો લેવડ દેવડમાં સહી સિક્કા કરતા હતા કે સાક્ષીઓ રાખતા નહોતા. મેઢાના વચન એક બીજાની પ્રમાણિકતા માટે બસ હતાં. જોકે સાચા અને સગુણને ચાહનારા હતા. જમીનને મોટે ભાગ નહેરોથી છવાએલો હિતે. એક વર્ષમાં બે પાક લઈ શકાતા. અત્યાર સુધીમાં કોઈ પણ વેળા દુષ્કાળ પડે હોય એવું લોકોના જાણવામાં નહોતું. ભૂખમરાથી મરતા લોકો કોઈ પણ સ્થળે જોવામાં આવતા નહતા. તે સમયના ઉત્તરહિંદને બે હજાર નગરમાં સૌથી જૂનું શહેર રાવળપીંડીથી ઉત્તરપશ્ચિમે વીસ માઈલ દૂર તક્ષશિલા નામે હતું. એ શહેર ખૂબ વિશાળ અને આબાદ હતું. એમાં લશ્કરેની છાવણીઓ હતી તથા ખૂબ મેટી એવી વિદ્યાપીઠે હતી. પશ્ચિમ એશિયાના મુખ્ય રસ્તા પર એને બાંધવામાં આવ્યું હતું. તે સમયે તક્ષશિલામાં દૂર દૂરના પ્રદેશોમાંથી વિદ્યાર્થીઓના સમૂહો અભ્યાસ કરવાને માટે આવતા હતા ને એ વિદ્યાપીઠમાં મોટા મોટા ધુરંધર પંડિત કલા અને વિજ્ઞાન શીખવતા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034603 |
| Book Title | Sanskrutinu Vahen |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrabhai K Bhatt |
| Publisher | Bharti Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |