________________
૧૦૦ મરણ પામેલા મનુષ્યનાં શરીરે દાટવા કે બાળવા ન જોઈએ પણ ગીધ કે કૂતરાને નાખી દેવાં જોઈએ એમ કહેવામાં આવ્યું છે.
પછી ભગવાન આહુરમઝદનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. આહુરમઝદનું શરીર તેજનું બનેલું છે. તથા એ શરીર પરનાં વો આકાશનાં બનેલાં છે. અહુરમઝદની આંખે ચંદ્ર અને સૂરજ છે, તથા કુદરતની બધી શક્તિઓ એ એક ભગવાનની શક્તિઓ છે. બધી જાતની નીતિઓ સદગુણ તથા શકિતઓ આહુરમઝદના દૈવી માનસના ગુણે છે. બધી જાતના અનિષ્ઠા પર આહુરમઝદના દુશ્મન આહરીમાનો અધિકાર હોય છે. ક્રિશ્ચિયન લોકોના બાયબલમાં જે શેતાનનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે તે યહુદી લોકોએ પર્શિયાના ધર્મમાંથી લીધો છે એમ કહેવાય છે.
આ રીતે ઘણા દેવદેવીઓની પૂજાને બદલે એક જ ભગવાનની સ્થાપનાની શરૂઆત વેદકાળ સાથેના પર્શિયાએ કરી છે. જુદાં જુદાં તો અને શક્તિનો સરવાળો કરી તેને આહુરમઝદમાં શમાવ્યો છે તથા કુદરત અને જગતના બનાવોના ઉકેલ આપવાનો પ્રયત્ન આહુરમઝદ અને આહરીમાનમાં કર્યો છે. તે સમયના સંજોગોએ ઘડેલા લોકમાનસને અનુરૂપ એવો એ મનુષ્યના ધર્મને વિકાસ હતો.
નીતિ શુભ અને અશુભના કલહના સ્વરૂપમાં જગતનું ચિત્ર દેરી ઝોરેસ્ત્રીઅન ધર્મે લોકમાનસને ખૂબ જાગૃત કર્યું. તથા લોકાચારમાં નીતિનાં ફરમાનો શક્તિમાન બનાવ્યાં. હવે એ નીતિનું સ્વરૂપ કેવળ ફરમાનમાં રહેવાને બદલે વિકાસ પામતી જતી ધર્મની ભાવના સાથે નૈતિક વિચારસરણીમાં પરિણામ પામ્યું. - મનુષ્યને સમરાંગણમાં ઝઝૂમતા એક દ્ધા સાથે સરખાવવામાં આવ્યો હતો. ભગવાન આહુરમઝદ કે શેતાન આહરીમાનની સત્તાને સૈનિક હતો. તથા પોતે શુભ તથા અશુભનો સમરાંગણું
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
