Prachin Bharat Varsh Bhag 04

SR No.: 034580
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1938
Total Pages: 476
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 59 MB

Page 86

વિક્રમાદિત્યનાં
[ સપ્તમ ખંડ
જેનધમ હોવાનું વિશેષપણે દેખાય છે. વળી બીજા ભાઉ દાજીના કથન સરખીજ છે. વિશેષ પુરાવામાં વિદ્વાન પજણાવે છે કેઃ “Vikram Samvat તેજ વિદ્વાન લેખકનું એક અન્ય વાકય ટાંકવાનું ૫૮ is used by the Jains only, and was અત્રે જરૂરી મનાય છે. “ In whose (Vikramafirst adopted by the kings of Anahil ditya's) time the great temple of Shri pattan in Gujarat=વિક્રમ સંવતને ઉપયોગ Mahavira named Yaksa-Vasati was કેવળ જેનોએજ કર્યો છે, અને ગુજરાતના અણહિલ- built on the top (horn) of Suvarnaપટ્ટણના રાજાઓએ જ પ્રથમ તેનો વપરાશ કર્યો giri, near Jalaurapara, by a merchant હતા.”૫૭ આ હકીકત પણ ઉપર ટકેલ ડૉક્ટર of 99 lacs wealth=(વિક્રમાદિત્યના) વખતમાં ૫૯
(૫૬) જ. બ. . . એ. સ. પુ. ૯ પૃ. ૧૪૫. હ; એટલે તે વૈદિક ધર્માનુયાયી હતો (જો કે તેમને
(૫૭) તેને વપરાશ તે તે પૂર્વે કયારનોયે થતો રહ્યો ઉતાર તથા ધર્મ કાંઈક શંકાસ્પદ પ્રશ્ન છે) તેની પછીની હતો પણ વચ્ચે બંધ થયો હતો. એટલે તેને પાછો સ. ચાર પેઢી સુધી એટલે ચામુંડ, વલ્લભસેન, દર્લભસેન અને વન કરનાર આ રાજાઓ હતા એમ કહેવું વધારે વાસ્તવિક ભીમદેવ, એમ ચાર વૈદિકધમનુયાયી મનાય છે () પણ તે ગણાશે.
પછીને કર્ણદેવ ઉર્ફ યમલ, જયારથી ગોકર્ણપુરીવિક્રમ સંવત વચ્ચે બંધ પડવાનાં કારણ મારી ગણ ગોવાના કદંબ રાજા જયકેશીની બહેન મયણલ્લાદેવીને ત્રીમાં નીચે પ્રમાણે જણાયાં છે. (૧) તેને વંશ લગભગ પર, ત્યારથી તે રાજા પોતાની રાણીના ધર્મ પાળતો ૨૦૦ વર્ષ ચાલે છે. તે કાળને દીર્ધ તરીકે ગણાય કે નહીં થયો હતો. એટલે આ કર્ણદેવ તથા મયણલ્લાદેવીનો પુત્ર તે પ્રશ્ન જીદ છે. (૨) તે બાદ ચષણ ક્ષત્રપ વંશ ઈ. સિદ્ધરાજ જયસિહ, ભલે ઉઘાડી રીતે કદાચ વેદિકધમાં સ. ૩૧૯ સુધી હિંદના સમ્રાટ બની અવંતિપતિ તરીકે રહ્યો દેખાતો હશે, પણ અંદરખાનેથી તે જૈનધર્મને પક્ષપાતી છે. તેઓએ પિતાનો શક ચલાવ્યો હતો. (૩) તે બાદ ગુમ હતો જ; વળી તેની પાછળ ગાદીએ આવનાર રાજા કુમારવશ ગાદીએ આવ્યા. તેમણે પણ પિતાનો શક ચલાવ્યો પાળે તો એટલો બધો જૈન ધર્મને ડકે વગડાવ્યો હતો હતે. (૪) તે બાદ પરમારવંશી ક્ષત્રિાનું રાજ્ય થયું. કે તેનું નામ જૈનધર્મીઓમાં ઘરગત થઈ પડયું છે. તેમણે અવંતિનું નામ માળવા પાડી પોતાનો માળવ સંવત (૫૮) જ. બે. . ર. એ. સ. પુ. ૯ પૃ. ૧૪૯. ચલાવ્યો હતે. (જો કે વિક્રમ સંવત અને આ માળવ સંવતને (પ) વિક્રમાદિત્યના સમયે બંધાવાયું તેથી તેનો ધર્મ વિધાનેએ એક માન્ય છે પણ ખરી રીતે તેમ નથી; જૈન હતો એમ ભારપૂર્વક ભલે કહી ન શકાય; પણ જ્યારે જુઓ આગળના પરિઆ બધાં કારણે થી સમજારો કે બધી વસ્તુસ્થિતિ અને સંયોગે, તેવી હકીકતને પુષ્ટિ આજે પ્રન પોતાનો સંવત્સર ચલાવે, તે કઈ બીજના સંવ- ૫નારાં હોય, ત્યારે સહજ ખાતા અને નાનાં નાનાં બનાવે સરને ઉપયોગ કરે નહીં જ, પણ પછી જ્યારે હિંદુત્વની પણ વિશેષ ઉપયોગી નીવડતા લેખી શકાય છે; વળી તે અથવા એક રાષ્ટ્રિયતાની લાગણીને જન્મ થયે, ત્યારે વિક્રમ સમયે આખાયે ભારતવર્ષમાં કેઈહિંદુધર્મ-રાજધર્મ તરીકે સંવત્સરને પુનરૂદ્ધાર થયો હોવો જોઈએ. આ બનાવ હતો જ નહીં. વૈદિક ધમે રાજધર્મ તરીકે ખરું સ્વરૂપ
જ્યારે આરબાના અને મુસ્લીમ પ્રજાના હુમલા, હિંદ ધારણ કર્યું હોય, તો આ વિક્રમાદિત્યના સમય પછી લગભગ ઉ૫ર થવા માંડયા તથા તેઓ ઉત્તર હિંદના શાસકે થવા
૧૩૫ વર્ષ બાદ છે જુઓ આગળના પરિછેદે ગવંશી માંડયા, ત્યારે બનવા પામેલ અને ત્યારથી જ આ પ્રવૃત્તિને અમલે વૈદિકધમ રાજધર્મ હતો જ, પણ તેને સમય ઈ. વિશેષપણે ઉત્તેજન મળ્યું લાગે છે.
સ. પૂ. ૨૦૪ થી ૧૪ સુધી છે, જ્યારે આપણે અત્યારે તે પૂર્વે ગુજરાતમાં ચાવડાવંશને અમલ થઈ ગયા છે. ઇ. સ. ૫. પ૭ ને એટલે શુંગ પછી ઢસે વર્ષ તેઓ જૈનધમી હતા. (જુઓ ઉપરનું જ. બે. બં, ર. એ. બાદનો સમય વિચારી રહ્યા છીએ) એટલે કે ત્યાં સ. પુ. ૯ પૃ. ૧૪૫ નું લખાણ) તેમણે વિકમ સંવત સુધી તો જૈન ધર્મ એકલો જ બીનહરીફ તે સમયે થાલુ રાખ્યું હતું. તે બાદ ચૌલુકય વંશ;-તેને સ્થાપક પ્રવતી રહ્યો હતો. વળી જુઓ નીચેની ટી. નં. ૧૦-૧૨ મળાજ, દક્ષિણના ચલય વંશમાંથી ઉતરી આવેલ તથા ૬૩),
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat