Prachin Bharat Varsh Bhag 04

SR No.: 034580
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1938
Total Pages: 476
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 59 MB

Page 49

પ્રથમ પરિચ્છેદ ].
સમય તથા રાંખ્યા
૭૪ ની કહી છે તે હિસાબે, આ આખા વંશનો સત્તા, અખંડિત પણે અવંતિ ઉપર પ્રવર્તી રહી હતી રાજ્યકાળ ૧૪ર૭૪=૧૬ વર્ષને આપણે કહી એમ નિઃસંદેહપણે કહી શકાય. વળી તે વંશના શકીશું; તેમાંથી વચ્ચેના સાત વર્ષનું શક રાજ્ય બાદ રાજાની સંખ્યા દશની ઠરાવાય છે જ્યારે ઉપરમાં તે કરતાં તેને સમય ૨૦૯ વર્ષને કહેવાય; અને તેમાં આપણે છ લખી ચૂક્યા છીએ. એટલે બાકીનાને યથા પણ પ્રથમના દશ વર્ષ રાજ દર્પણના જે છે, તે સ્થાને ગોઠવી તેમની સમસ્ત વંશાવળી નીચે પ્રમાણે બાદ કરીએ તે બાકીના ૧૯૯ વર્ષ પર્યત તે વંશની આપીએ તે ઠીક ઠીક સ્વરૂપમાં તે દર્શાવી લેખાશે.
મ. . મ. સ. વર્ષ ઈ. સ. પૂ. ઈ. સ. પૂ. (૧) ગંધર્વસેન ૬ દર્પણ: ગધરૂપ ૪૫૩ ૪૬૩ ૧૦ ૭૪ ૬૪
શક પ્રજાનું રાજ્ય (૪૬૩ થી ૪૭૦ = ૬૪ થી ૫૭ = ૭ વર્ષ) ઈ. સ. (૨) વિક્રમાદિત્ય
૪૭૦ ૫૩૦ ૬૦ ૫૭ ૧ અંતરગત શંકુ
૪૭૦ – ૪૭૦ ૬ માસ; ૫૭ ૫૬ ભર્તુહરી: શુક્રાદિત્ય ૪૭૦ થી કેટલાંક વર્ષ. ઈ. સ. ઈ. સ. (૩) માધવાદિત્ય ૮
૫૦૦ ૫૭૦ ૪૦ ૩ ૪૩ (૪) ધર્માદિત્ય ૮
૫૭૦ ૫૮૦ ૧૦ ૪૩ ૫૩ (૫) વિક્રમચરિત્રઃ માધવસેન ૨૦ - ૫૮૦ ૬૨૦ ૪૦ ૫૩ ૯૩ (૬ તથા ૭) બે રાજાઓ ૬૨૦ ६३४
૧૦૭ (૮) ભાઈલ
૬૪૫ (૯) નાઈલ
૬૪૫ • ૬૫૯ ૧૪ ૧૧૮ ૧૩૨ (૧૦) નાહડ
૬૫૯ ૬૬૯
૧૩૨ ૧૪૨
૬૩૪
૧૦૭
૧૧૮
કુલ વર્ષ = ૨૦૯
(૧૬) જુઓ. પૃ. ૪ ઉપર હિ. હિ. પૃ. ૬૩૮ નું આ વિકમચરિત્રને માધવસેન ગણાવવો પડયો છે. વળી અંગ્રેજીમાં અવતરણ
માધવાદિત્ય અને માધવસેન બનેને સમય ૪૦ વર્ષને (૧૭) જુઓ આગળ તેમના વૃત્તાતે.
હોવાથી પ્રાચીન લેખકેએ, બને ને એક ગણીને નં. ૩,૪ (૧૮) નં. ૩ થી ૧૦ સુધીનો એકંદર સમય ૧૩૯ ઉડાવી દઈને નં. ૫ ને જ નં. ૨ ના પુત્ર તરીકે મનાવી વર્ષને (, સ. ૩ થી ૧૪૨ સુધી) સાચા સમજઃ દીધો છે. આ પ્રમાણે અનેક ગૂંચવણે કરી નાંખી છે. રાજાનાં નામ પણ સાચાં સમજવા. પણ તેમને અનુક્રમ દરેકનો ઉકેલ ન. ૨, ૩, ૪ અને ૫ એમ ચારે વ્યક્તિ ભિન્ન તથા પ્રત્યેકને રાજ્યકાળ કલ્પનાથી ગોઠવ્યો છે એમ સમજવું. ધારી લેવાથી આવી જાય છે. તેમજ આખા વંશને સમય ' (૧૯) નં. ૨ અને ૩ નાં રાજ્ય લાંબાં છે; અને એક પણ તુરત ગોઠવાઈ જાય છે. વળી જે એક ગૂંચ રાજતરંગિણિસિદ્ધાંત એ છે કે, પિતા પુત્ર ગણાતા હોય તેવા ત્રણ રાજાએ કારે ઉભી કરી છે તેને નિચોડ પણ આવી જાય છે. એક પછી એક ગાદીએ બેસીને લાંબો સમય રાજ્ય ચલાવી (જુઓ તે માટે આગળ ત્રીજા પરિચછેદે વિક્રમાદિત્યના ન શકે. (જુઓ પુ. ૧ પૃ. ૮૮.) માટે નં. ૪ નું રાજ્ય રાજય વિસ્તારના વર્ણનમાં) નાનું ઠરાવવું પડયું છે અને ન, ૫ નું પાછું દીર્ધ સમયી (૨૦) ન', ૮, ૯, ૧૦ના ગાદીપતિ તરીકે શું નામ હતાં કર્યું છે. વળી એક રીતે વિક્રમચરિત્રને વિક્રમાદિત્યનો પુત્ર તે જણાયું નથી. ગણાવે છે ત્યારે બીજી બાજુ વિક્રમાદિત્યના પુત્ર તરીકે | (૨૧) માધવાદિત્ય (નં. ૩) અને માધવસેન (ન. :) માધવાદિત્યને લેખવે છે. માટે માધવાદિત્ય કાયમ રાખી બન્ને નામ સાદરા લાગતાં હોવાથી તથા બન્નેના રાજય
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat