________________
[ ર૭ ]
ૌરવગાથા કાર્યને આનંદ માણતા. ચુસ્ત શ્રાવકને શોભે તેવી આ કાર્યવાહી નિરખી કેઈક વાર પાદશાહને વિસ્મય થતું. એકાદ વાર તે એ બોલી પણ ચૂકેલા કે
“એક તરફ નાનામાં નાના જીવની દયા ચિંતવવાને દાવો કરવો, અને બીજી તરફ સમરાંગણમાં સંખ્યાબંધ આદમીઓના માથા વાઢી નાંખવા? એને મેળ શી રીતે મળવાને? એવું કરવા કરતાં એવી ઝીણી દયાને દંભ ન કરે એ વધુ સારું લેખાય.”
મંત્રીશ્રીએ નમ્રતાથી એ વેળા જવાબ વાળેલે કે-“સંસારસ્થ માનવ ત્યાગી શ્રમણ જેવી દયા ન પાળી શકે છતાં વિના કારણ એણે હિંસામાં હાથ બળ્યા જ કરવા એ શું વ્યાજબી છે? શકિત અનુસાર, નાનામાં નાના અને નિરપરાધી જીવની દયા. પાળવી એમાં દંભ જેવું છે શું ? એક જૈન ધર્મના અનુયાયી તરીકે મારે મારા શ્રાવક ધર્મની આવશ્યક કરણું પ્રતિદિવસ કરવી જોઈએ. એ જ ધોરણે ગુજરભૂમિના સંતાન તરીકે, આપશ્રીના વફાદાર સેવક તરીકે, જે મારા દેશ પર સંકટ આવ્યું હોય અથવા તે મારા રાજવીની આબરૂનો પ્રશ્ન ખડો થયો હોય, તે મારામાં જે કંઈ શકિત હોય એ દાખવીને પણ એમાંથી સંરક્ષણ કરવું જોઈએ. એમ કરવા જતાં જરૂર હિંસા લાગવાની છતાં એને બંધ પાતળો પડવાને. અંતરમાં ફરજના ખ્યાલ સિવાય અન્ય કલુષિત વૃત્તિ ન હોવાથી ચીકણું કર્મ નહિં બંધાવાના કેમકે બંધને આધાર તે અંતરના પરિણામ પર અવલંબે છે. મારો ધર્મ આત્મિક શ્રેયને અદ્યપદ આપતા હોવા છતાં રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની કે સમાજ પ્રત્યેની ફરજ અદા કરવામાં જરા પણ આડી લીંટી દોરતે નથી.”
મહમદશાહ મંત્રીશ્રીની વાણી સાંભળી ખુશ થયે અને કહેવા લાગ્યા કે–ગદાશા, તમારા સરખા દેશભક્ત મેજુદ છે ત્યાં સુધી ગુજરભૂમિ વિજયવંતી છે. જે ધર્મ પિતાના હમ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
