________________
આમ, ચારિત્રધર્મના ભૂતકાળની ઉજ્જવળ ગાથા આગમ શાસ્ત્રોના પાને પાને આલેખાયેલી છે, જે ચારિત્રધર્મની ગઇકાલને સાક્ષીરૂપે ઉજાગર કરે છે. ચારિત્રધર્મની આજ :
ભારત એવો એક દેશ છે કે જ્યાં હજારો વર્ષથી ધર્મ ટકી રહ્યો છે. તેનું મુખ્ય કારણ આપણા સંતો, મુનિઓ અને ગુરુભગવંતો છે. પ્રભુ મહાવીરના સમયથી ગણીએ તો ૨૬00 વર્ષ પછી પણ જૈનધર્મની ધજા મુક્ત ગગનમાં ઉન્નત મસ્તકે લહેરાઇ રહી છે. સમયના વહેણમાં અનેક પ્રકારના ચઢાવ-ઉતાર આવ્યા છતાં દીપમાંથી દીપ પ્રગટે તેમ સમયે સમયે અનેકાનેક ગુરુભગવંતો રૂપી દીપકો પ્રગટ્યા-પ્રગટતાં રહ્યા ને ચારિત્રધર્મરૂપી જ્યોતનો પ્રકાશથી આજે પણ ભારતભૂમિ પ્રકાશિત થઇ રહી છે.
આજના ભૌતિક યુગમાં સુખ સાહેબીની અદ્યતન સાધનસામગ્રી ઉપલબ્ધ છે. ઇન્દ્રિયોને બહેકાવે તેવા પરિબળોનું સામ્રાજ્ય ચારેબાજુ છવાયેલું છે ત્યારે સંસારના આ ભૌતિક સુખોને ક્ષણિક માની શાશ્વત સુખને પામવા અનેક ભવ્ય આત્માઓ સંયમના પંથે પ્રયાણ કરી વિચરી રહ્યા છે, એટલું જ નહિ દુનિયાની આઠમી અજાયબી જેવાં જૈનશાસનના આ મુનિ ભગવંતો ઉત્કૃષ્ટપણે ચારિત્રધર્મનું પાલન કરી પોતાના કર્મનો ક્ષય કરી રહ્યાં છે. આવા વીરલ, પૂજનીય અને વંદનીય મહાત્માઓના જીવનની થોડીક ઝલક સાંભળીને પણ આપણા હૃદયમાં અહોભાવના ઉદ્ગાર સરી પડે છે.
જૈનશાસનના શૂરવીર સંત એટલે કે વિશાલમુનિ મ. સાહેબ, તાજેતરમાં માત્ર ૪૬ વર્ષની ઉંમરે તેમનો દેહવિલય કાંકરેલી રાજસ્થાન મધ્યે થયો. તેઓ સૌરાષ્ટ્રના ધોરાજીના વતની હતા. તેમણે રાજસ્થાનના જ્ઞાનગચ્છમાં દીક્ષા લીધી
હતી. તેમના જીવનમાં ત્યાગ અને સંયમનો અદ્ભુત સંગમ જોવા મળે છે. જીવનના ઘણા વર્ષો સુધી તેમણે લાંબા થઇને નિદ્રા કરી ન હતી. માત્ર ૪૮ મિનિટ વજાસનમાં બેસીને માથું જમીન સાથે ટેકવીને આરામ કરી લેતા. આઠમ, પાખીના દિવસે તો નિદ્રાનો સંપૂર્ણ ત્યાગ. સતતસ્વાધ્યાય અને સ્વ અધ્યયનમાં લીન રહેતા. ચાતુર્માસના ૧૨૦દિવસમાંથી ૯૦ દિવસતો ઉપવાસ હોય, પારણામાં માત્ર પાણી અને રોટલી! ગોચરી જવાનો સમય પણ બપોરે ૧.૦૦ વાગ્યાનો. શ્રાવકોએ જમી લીધું હોય પછી જે કાંઇ શેષ હોય તેમાંથી જ ગોચરી વહોરવી અને એ પણ ઘર બધી રીતે સૂઝતું હોય ત્યારે. તેઓ જે ક્ષેત્રમાં બિરાજતાં હોય ત્યાં સવારે ૯.૦૦ થી ૯.૩૦ વાગ્યા સુધી વ્યાખ્યાન અચૂક વાંચે - એ પણ આંખ બંધ કરીને જ. ખરેખર.... તો તેઓ આગમોમાં જણાવ્યા મુજબનું અક્ષરસ - સાધુજીવન આચરતા હતા.
દિગંબર પરંપરામાં પરમાત્મા જેવું જીવન જીવવા માંગતા સાધુઓ આહાર-પાણી આદિ માટે કોઇ પાત્રા કે ઘડા પણ રાખતા નથી. તેઓ ઓથા જેવો જ એક મોરપીંછીનો બનેલ ચરવાળા જેવું રાખે છે, જેથી જીવોની જયણા પાળી શકાય. આચાર્યશ્રી વિદ્યાસાગરજી મ. સાહેબ દિગંબર સંપ્રદાયમાં દીક્ષિત થયેલ છે. તેઓશ્રી દિવસમાં ફક્ત એક જ વાર ઊભા ઊભા કરકમળમાં આહાર-પાણી ગ્રહણ કરે છે. અત્યંત સાવધાનીપૂર્વક જોઇ જોઇને વાપરતા તેમના આહારમાં જો વાળ કે અભક્ષ્ય આવી જાય તો તેઓ હાથની આંટી ખોલી સીધા ઠામ ચૌવિહાર લઇ લે છે. એટલું જ નહિ, તેઓએ મીઠું, ગોળ, લીલોતરી, સૂકામેવા, દૂધવગેરેનો પણ કાયમ માટે ત્યાગ કરેલ છે. નીચી નજર જ હોય, ભાગ્યે જ ઊંચી નજર કરે. આવું ઉત્તમ ચારિત્રધર્મ પાળતાં તેઓશ્રી સંસ્કૃત અને પ્રાકૃતના પ્રખર વિદ્વાન છે. એટલું જ નહિ, અન્ય ભાષાઓનું જ્ઞાન પણ ધરાવે છે. ધન્ય છે. તેમને વંદન છે તેમને...
જ્ઞાનધારા - ૧૯
જૈન ધર્મની ગઈકાલ, આજ અને આવતીકાલ