________________
તો ઇન્સાનિયતનો. તું ઇસ્લામ કબૂલ કર ! મારી બે હજાર તેગ તારી તાકાત બનશે.”
અબડાએ સુમરીઓનાં શીલ ખાતર ઇસ્લામ કબૂલ કર્યો. હિંદુમુસ્લિમ યોદ્ધાઓની એકતાથી રણમેદાન ગાજી રહ્યું. સૈયદ સરદારે યુદ્ધની આગેવાની લીધી ને પહેલી કુરબાની પોતાની ધરી દીધી.
અબડો રાજવી સૈયદ સરદારની લાશને ભેટી પડ્યો, ને પોતે કેસરિયો વાઘા સજ્યા. છેલ્લી વાર પોતાની સુમરી બહેનોને મળી લીધું. સુંદરીઓએ કહ્યું :
| ‘અબડા ભાઈ ! તારાં મીઠડાં લેવા અમે સ્વર્ગમાં હાજર હોઈશું. ચિંતા ન કરીશ.'
એ દિવસે અબડાએ કેસરિયાં કર્યા. સમી સાંજે અતુલ ધર્મશૌર્ય દાખવીને એ મૃત્યુ પામ્યો.
ફાગણની એ રૂપેરી રાત હતી. એકસોઅઠ્ઠાવીસ રૂપવતીની ઝંખના સાથે આવેલા દિલ્હીપતિએ એ રૂપને ત્યાં નિર્જીવ પડેલું જોયું !
દિલ્હીપતિએ કહ્યું : “ખરો અડબંગ ! મારી સાદી-સીધી શરત ન સ્વીકારી અને આડકતરી રીતે ઇસ્લામ સ્વીકાર્યો ને આખરે સુમરીઓને પણ હાથથી ખોઈ ! ખાધું નહિ અને ખાવા દીધું નહિ. સાવ મૂરખ !'
ભારતવર્ષના ઇતિહાસકારો એ અબડા અડભંગને આજે પણ બિરદાવી રહ્યા છે - જ્યારે અલ્લાઉદ્દીન પણ નથી, સુમરી પણ નથી ને અબડો પણ નથી !
નદીનાં રૂપેરી નીર રોજ એ ખાંભીને પ્રક્ષાલીને પાછાં ફરે છે ત્યારે નશ્વર અને શાશ્વતની ચર્ચા કરતાં માલૂમ પડે છે !
એ નદીકાંઠે વિસામો લેતાં આજકાલનાં નર-નાર અબડા રાજવીની ચર્ચા કરતાં કહે છે કે અબડો અણભંગ કે અડબંગ ? જમાનો જેવો મૂલવે તેવો.
એકથી એક સવાયો n =
