________________
ઉઘાડે કોણ ?
વિશળ વાઘેલાને બાકીની રાત કડકડતી ઠંડીમાં બહાર ગાળવી પડી. સવારે શહેરનો દરવાજો ખૂલતાં ગૂપચૂપ મહેલમાં જતો રહ્યો.
બીજે દિવસે વિશળ વાઘેલાએ કચેરીમાં જાહેર કર્યું કે પેલા ચોરને પકડવાના તમામ ઇલાજ નાકામયાબ નીવડ્યા છે. હવે એ જાતે હાજર થશે તો એ જે માગશે તે આપીશ.
કારાયેલનો વીરપુત્ર વીંઝાર કચેરીમાં હાજર થયો અને બોલ્યો, રાજવી, આપ જેની શોધ કરો છો એ ચોર, ઠગ કે વીર - જે કહો તે આપની સમક્ષ ખડો છે.' | વિશળ વાઘેલો અને આખી કચેરી આ વીર યુવાન પર વારી ગઈ.
વીંઝારને વિશળ વાઘેલાએ અડધું રાજ્ય આપવા માંડ્યું, પણ વીંઝારે એનો અસ્વીકાર કરતાં નમ્રતાથી કહ્યું, ‘રાજવી, મેં રાજ મેળવવા આ બધું કર્યું નથી. મારા બાપ કારાયલ સતને જાળવવા જુદ્ધે ચડ્યા હતા. મારી જનેતાએ મને, જેમની કોઈ જનેતા નથી એવી ભૂખી ને દુઃખી જનતાને માટે આવાં સાહસો કરવાની પ્રેરણા આપી છે. રાજાએ ધન એકઠું કરવાને બદલે ધન વહેંચવાનું છે. પ્રજાની પીડા એ રાજાની પીડા છે. માટે મારે એટલું જ માગવું છે કે રાજા તમે જનેતા બનીને જનતાને જાળવજો.’
વીંઝારને પોતાના દાદા નારાયણ સમાને તરત મળવા જવાનું હતું. એણે વિશળ વાઘેલાની રજા માંગી. વીંઝાર એની માતા કપુરી સંઘાર સાથે પોતાના દાદાને મળવા કારી કચ્છી આવી પહોંચ્યો. પુત્ર અને પૌત્રનાં પરાક્રમોની વાત સાંભળી નારાયણ સમાની છાતી ગજગજ ફૂલી. એણે પોતાના પૌત્ર વીર વીંઝારનો કારી કચ્છીની ગાદી પર રાજ્યાભિષેક કર્યો.
કચ્છની ભૂમિ પર કારાયલ, કપૂરી અને વીંઝારનાં નામો અમર અક્ષરે લખાઈ ગયાં.
કેડે કટારી, ખભે ઢાલ
