________________
એક બોલે ત્યારે બીજાએ શું કરવું ?
શિષ્યોને વળી આશ્ચર્ય થયું. આવા ધૂર્ત, શઠ અને દુષ્ટ લોકોથી ભરેલા ગામને આવા આશીર્વાદ અપાય ખરા ?
શિષ્યોની મૂંઝવણ પારખીને ગુરુ નાનકદેવે કહ્યું, “આ ગામ આબાદ થાય, તો અહીંના અધમ લોકો અહીં જ રહે, એ બહાર જાય નહીં અને એમની અધમતા ફેલાવે નહીં અને સમાજ અનિષ્ટ અને ઉપદ્રવથી બચી શકે.”
એક પાગલખાનામાં બે પાગલ રહે. પાગલ ક્યારેક એવું કરે કે ડાહ્યાઓ પણ વિચારમાં પડે,
આવા બે પાગલ ઊંડા વિચારમાં ડૂળ્યા હતા. એક બોલે, બીજો સાંભળે. બીજો બોલવાનું શરૂ કરે, ત્યારે પહેલો સાંભળે.
ઇલાજ કરનાર ડૉક્ટરને આ વિચિત્ર રીત લાગી. બંને એકસાથે કેમ બોલતા નથી ? બોલતા-બોલતા કેમ જીભાજોડી કે બાઝબાઝી પર આવી જતા નથી ?
ડૉક્ટરને આશ્ચર્ય થયું. કાન સરવા કરીને પાગલની વાતો સાંભળવા લાગ્યા. મજાની વાત તો એ કે આ બેની વાતમાં કશો મેળ નહિ. એક પોતાની કંઈક વાત કરે. બીજો એના જીવનની કોઈ ઘટના કહે.
ડૉક્ટરે વિસ્મય પામતાં બંને પાગલને પૂછ્યું કે “તમારા બેયની વાત જુદી છે, એમાં કશો મેળ નથી, છતાં તમે શા માટે વારાફરતી બોલો છો ? તમે બેય સાથે બોલી શકો છો, તો પછી એમાં વાંધો શું ?”
પેલા પાગલોએ જવાબ આપ્યો,
“અમને બોલવાની રીતભાતનો પૂરેપૂરો ખ્યાલ છે. જ્યારે એક બોલે ત્યારે બીજાએ ચૂપ રહેવું જોઈએ. જેણે બીજાની વાત સાંભળવી હોય એણે મૌન સેવવું જોઈએ.”
14 | શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન B 15
