________________
ચાર્લ્સે કહ્યું કે એને ખબર નથી કે અત્યારે એની માતા ક્યાં છે.
થોમસ આલ્વા એડિસને કહ્યું, “અરે શોધી લાવ એને ! લઈ આવ અહીંયાં ! જિંદગીમાં ક્યારેય એને આવું દૃશ્ય ફરી જોવા નહીં મળે.” બીજે દિવસે એડિસન એની ભસ્મીભૂત થયેલી લૅબોરેટરીને જોઈને બોલ્યો,
“આ વિનાશ પણ મૂલ્યવાન છે. આપણી બધી ભૂલો એમાં બળીને ખાખ થઈ ગઈ. ઈશ્વરનો આભાર કે હવે બધું નવેસરથી શરૂ થશે.”
ભીષણ આગ પછી ત્રણ અઠવાડિયાં બાદ એડિસને જગતને ગ્રામોફોનના શરૂઆતના સ્વરૂપ સમો ફોનોગ્રામ શોધીને આપ્યો.
૩૨
જન્મ
- ૧૧ ફેબ્રુઆરી, ૧૮૪૭, મિલાન, ઓહાયો, અમેરિકા
અવસાનઃ ૧૮ ઑક્ટોબર, ૧૯૩૧, વૅસ્ટ ઑરેન્જ, ન્યૂજર્સી, અમેરિકા
શીલની સંપદા
ઢીંગલીને
જર્મનીનો પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં પરાજય થયો અને ૧૯૧૯માં નાઝી પક્ષ સ્થાપીને હિટલરે જર્મનીના રાજકીય ફલક પર પ્રવેશ મેળવ્યો. એણે જર્મનીની
બદલે બંદૂક પ્રજાને એની પ્રાચીન ગરિમા પુનઃ
સંપાદિત કરવાનું વચન આપ્યું અને એક હજાર વર્ષ સુધી જર્મન સામ્રાજ્યની એકચક્રી આણ ફેલાય એવું સ્વપ્ન આપ્યું.
એના તેજાબી શબ્દો અને ચળકતી આકર્ષક ભૂરી આંખોએ શ્રોતાજનોને મંત્રમુગ્ધ કર્યા. જર્મનો એને મિત્ર, રક્ષક અને તારણહાર માનવા લાગ્યા અને એનાં જોશીલાં પ્રવચનો પછી જનમેદની ‘હેઈલ હિટલર' કહીને એનું ગગનભેદી અવાજે અભિવાદન કરતી હતી.
૧૯૩૩માં હિટલર જર્મનીનો સરમુખત્યાર બન્યો. એની ઇચ્છાઓ અમર્યાદ હતી અને સામ્રાજ્ય ફેલાવવા માટે એણે એના સૈનિકોને એમનું કર્તવ્ય દર્શાવતાં કહ્યું, “દિલમાં દયાનો છાંટો ન રાખશો, ક્રૂરતા આચરશો.”
સરમુખત્યાર બનેલા હિટલરે સૌપ્રથમ કાર્ય બાળકોનાં રમકડાં બદલવાનું કર્યું. નિશાળો અને હૉસ્પિટલોમાં બાળકો
શીલની સંપદા
૭૩
