Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 618

(૫૪૨)
ગદષ્ટિસમુચ્ચય કારણ હેય, તે ગૃદ્ધિહેતુપણાથી રાગાદિ ભાવોના કારણપણાને લઈને વિષય કદન્નના અને કર્મ સંચયરૂપ મહા અજીર્ણના નિમિત્તપણને લઈને કદન્ત જાણવા મનોરથ યેગ્ય છે.” (ઉ. ભ. પ્ર. કથા) એવી તે કદન્નરૂપ ભિક્ષા ભક્ષણ કરવા
ઈચ્છતો આ જીવ નાના પ્રકારના વિષય સંબંધી મારો કરે છે,થાવત્ તે ચક્રવર્તીપણાને મને રથ પણ કરે છે. અને આ ચક્રવત્તી પણ ભગવાન સતસાધુઓને ક્ષુદ્ર રંક જેવો પ્રતિભાસે છે, તે પછી શેષ અવસ્થાઓનું તે પૂછવું જ શું?”
અને આવા કદન્ત જેવા આ ધન-વિષય-કલત્રાદિથી પૂરાઈ રહ્યા છતાં આ જીવને અભિલાષાને વિચ્છેદ થતું નથી, એટલું જ નહિં પણ તેની તૃષા વિશેષ ગાઢપણે અભિવૃદ્ધિ પામે છે. કારણ કે જેમ ગાઢ ગ્રીષ્મમાં દવદાહથી તાપ પામેલ શરીરવાળા, પિપાસાથી–તરસથી અભિભૂત ચેતનાવાળા, મૂચ્છથી ઢળી પડેલા એવા કેઈ પથિકને ત્યાં જ સ્વપ્નદર્શનમાં, પ્રબલ કલ્લેબમાલાથી આકુલ એવા ઘણું ઘણું મહા જલાશયસમૂહે પીતાં પણ જરાય તૃષાની ન્યૂનતા ઉપજાવતા નથી, તેમ આ જીવને પણ આ વિષયાદિ વત્ત છે. તે આ પ્રકારે:-અનાદિ સંસારમાં પરાવર્તન કરી રહેલા આ જીવે પૂર્વે દેવને વિષે અનંતીવાર નિરુપચરિત એવા શબ્દાદિ ભેગો પ્રાપ્ત કરેલા છે, અનંત અમૂલ્ય રત્નરાશિઓ મેળવેલા છે, પતિના વિશ્વમેને ખંડિત કરે એવા વિલાસિનીવૃદો સાથે વિલાસ કરેલા છે, ત્રિભુવનાતિશાયિની નાના પ્રકારની કીડાએથી કીડન કરેલું છે. તથાપિ જાણે મહાબુભક્ષાથી–ભૂખથી કૃશ ઉદરવાળો હોય એમ આ જીવ શેષ દિનના ભક્ત વૃત્તાંતને કાંઈ પણ જાણ નથી !! કેવલ તેના અભિલાષથી શોષાય છે !!! -તેથી તૃપ્તિ ન તેને થાય, પણ બુભક્ષા વધતી જાય !”
' –શ્રી ઉ. ભ. પ્ર. કથા (ડી, ભગવાનદાસ મ, મહેતાકૃત અનુવાદ) આવી કદન્નરૂપ આ વિષય મૃગતૃષ્ણાની પાછળ દોડવાથી આ જીવને આ બધી અનર્થ પરંપરા સાંપડે છે, અને તેને ભવસાગરનું ઉલ્લંઘન થતું નથી, કારણ કે માયાજાલરૂપ તે માયાજલમાં તેને ગાઢ અભિનિવેશ-મિથ્યા આગ્રહ છે, એટલે તે તેને ઉલ્લંઘી જવાની હામ ભીડતે નથી, અને જ્યાં છે ત્યાંને ત્યાં એટલે કે વિષય-કાદવમાં ડુક્કરની જેમ પડયો રહે છે !!
स तत्र भवोद्विग्नो यथा तिष्ठत्यसंशयम् ।
मोक्षमार्गेऽपि हि तथा भोगजम्बालमोहितः ॥१६८॥ વૃત્તિઃ-સ-તે, માયામાં જેને જલને દઢ આવેશ છે તે, તા-ત્યાં જ, પથમાં, માર્ગમાં મોનિઃભદ્વિગ્ન હોઈ, ચણા-જેમ, એ ઉદાહરણના ઉપન્યાસ અથે છે, તિરંગાય-નિઃસંય સ્થિતિ જ કરે છે.-જલબુદ્ધિના સમાચથો, મોક્ષમાડપિ હિ-નાનાદિ લક્ષવાળા મોક્ષમાર્ગમાં પણ, તથા-તેમ અસંશય રિથતિ કરે છે. મોનરન્નાટોહિત –ભેગજંબાલથી–ભેગનિબંધન દેતાદિ પ્રપંચથી મેહિત એવો તે એમ અર્થ છે.

Translation AI Generated

(542)
It is appropriate to know the nature of *kaḍan* because the collection of *gaḍaṣṭi* is the cause, and it is due to the *gṛddhi* motive, the cause of *rāga* and other emotions, and the cause of the accumulation of *karma* in the form of great indigestion, and the cause of the *kaḍan*. (U.B.P. Katha) Such a *kaḍan* is the type of *bhikṣā* that this being desires to eat, and it is also the type of *chakravartī* that he desires. And this *chakravartī* also appears to be like a lowly *raṅka* to the *sat-sādhu*s, so what is the point of asking about the remaining states?

And even though this being is filled with *kaḍan* like wealth, objects, and spouses, his desires are not extinguished, but rather his thirst grows even stronger. Because just as a traveler who is overcome by thirst in the intense heat of summer, whose body is burning with fever, and who has fainted, does not experience any decrease in his thirst even when he drinks from a vast reservoir in a dream, so too does this being experience this with objects and so on. It is like this: This being, who has been revolving in the endless cycle of existence, has previously obtained countless words and so on in the realm of the gods, has obtained countless precious jewels, has enjoyed with beautiful women who would break the world of husbands, and has enjoyed the pleasures of the three worlds. Yet, this being is like someone with an empty stomach who has been starved for a long time, and he does not know anything about the stories of the devotees of the remaining days! He is simply consumed by his desires! Therefore, he does not experience satisfaction, but his hunger only increases!

–Śrī U.B.P. Katha (D, Bhagavān Dās M, Mehta's translation) This being experiences all these misfortunes because he runs after this *kaḍan* like a mirage, and he does not cross the ocean of existence. Because he has a strong attachment and false belief in the illusion of *māyā*, he does not have the desire to cross it, and he remains stuck in the mud of objects like a pig!

*sa tatra bhavo-dvigṇo yathā tiṣṭhaty-asaṁśayam |
mokṣa-mārge 'pi hi tathā bhoga-jambāla-mohitaḥ ||168||*

*Vṛtti:* *sa* - he, who has a strong attachment to the water of *māyā*, *ta* - there, in the path, in the way, *mohita* - he is deluded, *bhavo-dvigṇo* - he is troubled by existence, *caṇā* - like a chickpea, this is an example, *tiṣṭhaty-asaṁśayam* - he remains without doubt. *jala-buddhinaḥ samācātho* - like someone who is deluded by water, *mokṣa-mārge 'pi hi* - even in the path of liberation, which has endless qualities, *tathā* - so, *asaṁśaya-rithi-tiṣṭhaty* - he remains without doubt. *mohita* - he is deluded by *bhoga-jambāla* - the entanglement of enjoyment, and so on.