________________
20
ਕਰਮ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ
ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਕਰਮ ਨਾਲ ਕਰਮਬੰਧ?
ਗੀਤਾ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਸਭ ਰਸਤੇ ਦੱਸੇ ਹਨ। ਧਰਮ ਦਾ ਹੀ ਸਭ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਮੋਕਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵਾਕ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਆਦਾ ਲਿਖਿਆ ਨਹੀਂ। ਧਰਮ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ? ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਕਰਮ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਧਰਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਹੈ, ਪਰ ਕਰਤਾ ਤਾਂ ਹੈ ਨਾ?
ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਤਾ : ਤਾਂ ਕਰਮ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ ਨਾ?
ਦਾਦਾ
ਪਰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕਾਮ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਫ਼ਲ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਮਿਲੇਗਾ, ਮੁਕਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਸਕਾਮ ਕਰਮ ਕਰੋ ਜਾਂ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਕਰਮ ਕਰੋ, ਪਰ ਮੁਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮੁਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੁਕਤੀ ਤਾਂ ਜਿੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਗਏ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਗਿਆਨੀ ਪੁਰਖ ਮਿਲ ਜਾਣ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੁਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਤਾ : ਪਰ ਬਗੈਰ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ
ਹੈ?
ਦਾਦਾ ਸ਼੍ਰੀ : ਕੰਮ ਕਰੋ ਤਾਂ ਵੀ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰੋ ਤਾਂ ਵੀ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਕਿਰਪਾ ਤਾਂ ਜੋ ਗਿਆਨੀ ਪੁਰਖ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਉਸ ਉੱਪਰ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੋ ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਫ਼ਾਇਦੇ ਦੇ ਲਈ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਕਰਮ ਕਿਸ ਲਈ ਕਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਖੁਦ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਅੱਗੇ-ਅੱਗੇ ਧਰਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਮਿਲੇ, ਸਭ ਕੁੱਝ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਕਰਮ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਕਰਮ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਮ ਹੈ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬੰਧਨ ਹੈ।
